Спасск Жұмысшыларының Ереуілдері– қазақ жұмысшыларының 1904 – 1916 жылдардағы бас көтерулері. Спасск мыс қорыту з-тында 1904 жылы 20 желтоқсанда басталып, 3 күнге созылған. 1907 – 1909 жылдары ереуілдер күшпен басылды. 1912 – 1913 жылдары ереуілдер нәтижесінде жұмысшылардың жалақысы көбейтілді.

Спасск жұмысшыларының ереуілдері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Спасск Жұмысшыларының Ереуілдері – Спасск мыс қорыту зауыты жұмысшыларының 20 ғасырдың бас кезіндегі толқулары. 1846 жылы іске қосылған зауттың иесі орыс саудагері – Рязанов болатын. 1904 жылы заутты ағылшын және француз кәсіпкерлерінен құралған акционерлі қоғам сатып алды. Акционерлі қоғамға ағылшын кәсіпкері – Артур Фелл төрағалық етті. Сол тұста Спасск мыс қорыту заутты Орталық Қазақстандағы үлкен өндіріс орнына айналды. 1915 жыл жұмысшылардың саны 1600-ге жетті. Өндірістің көлемі ұлғайғанына қарамастан заут қожайындары жұмысшылардың әлеуметтік жағдайын көтеру бағытындағы іс-шаралар жүргізуге бара қоймады. Соған орай 1904 жылы 20 желтоқсанда заут жұмысшылары еңбек жағдайын жақсарту, жалақыны көбейту жөнінде талаптар қойып, ереуіл жасады. Үш күнге созылған ереуіл нәтижесінде жұмысшылардың кейбір талаптары орындалды. Жұмысшылар 1907 жылы тағы да ереуілге шығып, заут қожайындарының дүкендеріндегі заттардың бағасын төмендету жөнінде талаптар қойды. Бұл талаптарды орындауға заут қожайындары уәде бергеніне қарамастан, оны жүзеге асыру аяқсыз қалды. 1909 жыл зауттан 400 адам жұмыстан шығарылды. Заут жұмысшылары қайтадан ереуілге шықты. Толқу полиция күшімен басылып, оның басшылары тұтқынға алынды. 1912 жыл мамырда заот жұмысшылары тағы да ереуілге шықты. Бұл ереуілдің нәтижесінде заут қожайындары жұмысшылардың жалақысын 14%-ға көтерді. 1913 жылы жұмысшылардың келесі бір ереуілі болды. Бұл ереуілден соң заут мыс қорытушыларының жұмыс күні 8 сағатқа дейін қысқартылды, ал заут пештерінде істейтіндер 2 ауысымдық жұмыстан 3 ауысымдық жұмысқа көшірілді.
^[1]^[2]