Суықбұлақ (қола дәуірі қонысы)

 Басқа мағыналар үшін Суықбұлақ деген бетті қараңыз.

Суықбұлақ қонысы

Суықбұлақ – қола дәуірі қонысы. Қарағанды облысы Қарқаралы қаласының оңтүстігінен 1,5 км жерде, Мұхтар сайындағы Суықбұлақ қайнарының төңірегінде орналасқан.

Қоныстың ұзындығы 1 км, ені 200 – 250 м. Қоныс алаңында үй орындарымен бірге, ерте темір ғасырлары кезінде салынған 7 оба мен ортағасырлық 6 тас қоршау бар. Қонысты 1953 жылы Қарағанды мұражай қызметкері Л.Ф. Семенов тауып, 1955, 1962 жылдары Орталық Қазақстан археологиялық экспедиция (жетекшісі Ә.Х. Марғұлан) зерттеген. Қоныстан екі үй орны аршылған. Бірінші үй төртбұрышты, аумағы 148 м, бөренеден тұрғызылып, ортасынан екіге бөлінген солтүстңк-батыс бөлігінде үлкен ошақ орны сақталған. Екінші үй аумағы 84 м. Онда да бөренелер орны сақталған. Үй маңы, ошақ жанынан өрнектелген қыш ыдыстардың сынығы, тастан, сүйектен жасалған құрал-сайман, әшекей бұйымдар, мал, аң сүйектері көптеп табылды. Суықбұлақ қонысынан ең алғаш рет темір қорытпалары табылды. Ол б.з.б. 2-мыңжылдықтың аяғы – 1-мыңжылдықтың басында Орталық Қазақстан тайпалары Еуразия құрлығында алғашқылардың бірі болып темір өндірісін игергенін көрсетеді. Марғұлан қайта жаңғыртқан қоныстағы үй пішіні құрылыс өнерінің де биік дәрежеде болғанын білдіреді.