Сібір бұрыштістісі
| Siberian salamander | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Амандық күйі | ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
| Salamandrella keyserlingii Dybowski, 1870 |
Сібір бұрыштістісі (лат. Salamandrella keyserlingii) – Қазақстандағы бұрыштістер туысының жалғыз өкілі, ал Шығыс Азияда 15 түрі бар. Бұрыштістер тұқымдасында 31 түр бар, бұлар тритон мен саламандра жақын қарапайым, құйрықты қосмекенділер. "Бұрыштіс" деген ат таңдай тістері иілген немесе бұрыш болып орналасқандықтан берілген. Сібір бұрыштістісі Сібір тайга ормандарында кең таралған, тіпті поляр шеңберіне де кіреді, ал таралу аймағының оңтүстік шекарасы республикамыздың солтүстік шекарасына дейін жетеді. Қазақстанда Солтүстік Қазақстан облысының Конюховский ауданында бір рет кездескен. Орынбор облысына шекаралас аз зерттелген жерлерден кездесуі мүмкін, Орынбор жерінде сібір бұрыштістері дағдылы, уақытының көбін ылғалды жағалаудағы баспаналары мен суда өткізеді. Суға уылдырығын шашу арқылы көбейеді. Сырттай ұрықтандырады. Итбалық кезеңінен кейін, ересекке айналады. Тамыз айынеда метаморфоз аяқталып, кішкентай бұрыштістінің құрлыққа шығуы жүреді. [2]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Kuzmin, S., Ishchenko, V., Matsui, M., Wenge, Z. & Kaneko, Y. Salamandrella keyserlingii. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2. International Union for Conservation of Nature (2004). Тексерілді, 2 қараша 2012.
- ↑ "Жануарлар" (Мектеп энциклопедиясы) - Алматы 2010