Сүтті ешкілер

Тау теке

Сүтті ешкілер, негізінен сүт өндіру мақсатында өсіріледі. Сүтті ешкілерге заанен, горький, мегрел, тоггенбург, мальта, нубия, т.б. тұқымдар жатады. ТМД аймағында кездесетін сүт бағытындағы ешкілер шартты түрде екі топқа бөлінеді. Бірінші топқа Ресейдің еуропалық бөлігі мен Украинада, екінші топқа Қазақстан мен Орта Азияда таралған ешкілер жатады.

1. Алғашқы топтағылар негізінен ақ түсті, ірі денелі, берік бітімді, тоқал болып келеді. Азықтандыру-бағылу жағдайларына байланысты ешкілердің салмақтары 40 – 55 кг-ға, текелері 60 – 75 кг-ға, ешкілерінің маусымдағы (10 – 11 ай) сүттілігі 450 – 1000 кг-ға, майлығы 3,7 – 4,2%-ға жетеді. Төлшеңдігі мен төлдерінің өсіп-жетілу қарқыны жоғары.
2. Екінші топтағы ешкілер түр-түсі, дене бітімі бойынша бір-бірінен айтарлықтай ерекшеленеді. Ересек ешкілер 38 – 45 кг, текелер 50 – 60 кг салмақ тартады, мүйізділері де, тоқалдары да кездеседі. Қылшық ұзындықтары түрліше, түбіт өнімділігі 100 – 200 г аралығында болады. Ешкілердің төлшеңдігі 150 – 180%-ға, суалғанға дейінгі (6 – 8 ай) сүттілігі 250 – 400 кг-ға, майл. 4,0 – 5,6%-ға жетеді.

Қазіргі уақытта Қазақ қой шаруашылық ғылыми-зерттеу институтының ешкі өсіру және асылдандыру бөлімінің ғалымдары жергілікті ешкілердің өнімділігін арттыру мақсатында оларды сүттілігі 2000 – 2300 кг-ға жететін заанен ешкілерінің текелерімен будандастыру жұмыстары қолға алынды.

Дереккөздер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том