Сұр шымшық
Сұр шымшық | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Амандық күйі | ||||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
Parus major Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||
Range of current and former subspecies groups
|
Сұр шымшық (лат. Parus major) - сарыбауыр шымшықтан сәл кішірек шымшық. Сұр шымшықтың негізгі бейнесі сарыбауыр шымшықтың көшірмесінен аумайды, бірақ реңінде сары және жасыл түстер болмайды. Оның жоны - күлгін сұр, бауыры мен екі қапталы - ақ. Қазақстанда бұл ортаазиялық шымшық тек қана оңтүстік шөлді өңірлерде - Қарақұмнан және Арал маңынан Балқаш-Ақкөл қазаншұңқырына дейін қоныстанады. Отырықшы құс, яғни қыста ұялау маңайында шарлап көшпенділік жасайды. Далада өзен аңғарларының торғайлы ормандарын ұнатады, дегенмен елдімекендерге таяу ағаш екпелеріне де орын тебеді.
Батыс Тәңіртауда тау беткейлерінің төменгі бөлігінің жалпақ жапырақты ормандарына көтеріледі. Ағаш қуыстарында (әсіресе шөл теректері- тораңғыда) және кез-келген қуыстарда: жердегі індерде, жартастар жарығында, тастан және саздан жасалған құрылыстарда , молаларда, т.б. ұялайды. Салындыда 4-8 секпілді жұмыртқалар болады, олардың жұмыртқа басуы және балапандарын қоректендіруі аз зерттелген. Бір жазда 2 рет балапан өргізетіні ғана мәлім.[2]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ BirdLife International Parus major. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
- ↑ Құстар: мектеп энциклопедиясы / А. Ф. Ковшарь, В. А. Ковшарь. - Алматы : Атамұра, 2010. - 352 б. : ISBN 978-601-282-168-0