Талғат Аманкелдіұлы Мұсабаев

Талғат Аманкелдіұлы Мұсабаев
Ғарышкер
Мемлекеті	КСРО→ Ресей → Қазақстан
Мансабы	инженер, Зерттеуші-ғарышкер
Әскери атағы	генерал-лейтенант (Қазақстан), генерал-майор (Ресей)
Экспедициялары	Союз ТМ-19, Союз ТМ-27, Союз ТМ-32
Ғарышта болған уақыты	341 күн 9 сағ 48 мин
Туған күні	7 қаңтар 1951 (1951-01-07) (72 жас)
Туған жері	Қарғалы ауылы, Жамбыл ауданы, Алматы облысы

Талғат Амангелдіұлы Мұсабаев — қазақтың 2-ші, ал әлемнің 309-шы ғарышкері, техника ғылымдарының докторы (2008), авиация генерал-лейтенанты (2007). ҚР Инвестициялар және даму министрлігінің Аэроғарыш комитеті төрағасы.

Қысқаша өмірбаяны

• 1951 ж. қаңтардың 7-сінде Алматы облысы Жамбыл ауданының Қарғалы ауылында туған.
• 1974 ж. — Рига азаматтық авиация инженерлері институтын бітірген, инженер.
• 1974 ж. сәуірдің 1-інен — Бұрындай әуе кәсіпорнында кезекті инженер.
• 1975—84 жж. — әуе кәсіпорындарында саяси-тәрбие қызметінде.
• 1984 ж. — Алматы әуе клубында оқу бітірген.
• 1986 ж. — ұшқыш даярлауын бітіріп азаматтық авиациясының пилоты деген куәлігін алған.
• 1987—1990 жж. азаматтық авиациясында ұшқыш, ұшақ командирі қызметтерін атқарған.
• 1991 ж. бастап ғарышқа ұшуға даярлануында. Әскери әуе күштерінде. Қосалқы ғарышкер есебінде екінші экипаждардың мүшелігінде болған.
• 2000 ж. техника ғылымдарының кандидаттық диссертациясын қорғаған.
• 2001—05 жж. Ресей ғарыш мекемесінде.
• 2005 ж. «Бәйтерек» акционерлік қоғамының (Қазақстан-Ресей бірлескен кәсіпорны) Бас директоры.
• 2007 ж. ақпан — Қазақстанның әуе-ғарыш агенттігінің директоры.
• 2007 ж. сәуірдің 11-інен — Қазақстанның ұлттық ғарыш агенттігінің төрағасы.
• 2014 ж. тамыздың 13-інен Үкімет басшысының азаматтық авация және ғарыш қызметі мәселелері жөніндегі штаттан тыс кеңесшісі.
• 2014 ж. тамыздың 21-інен Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Аэроғарыш комитетінің төрағасы

Ғарышқа ұшуы

• 1994 ж. ғарышқа 1-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-19) 126 күн ғарышта өткізген.
• 1998 ж. ғарышқа 2-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-27) 208 күн ғарышта өткізген. Гиннестің үздік табыстар кітабында бір айдың ішінде 5 рет не бары 30 сағат 8 минут ұзақтығымен ашық ғарышқа шыққанны жазылып алынған. Ұшқанда американ ғарышкері Л. Эйартс пен ресей ғарышкері (шуваш ұлтынының өкілі) Николай Бударинмен бірге. Қонғанда ресей ғарышкерлері Николай Бадурин мен Юрий Батуринмен бірге.
• 2001 ж. ғарышқа 3-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-32) 8 күн ғарышта өткізген.

Әскери атағы

Әскери атағы - запастағы РФ ӘӘК генерал-майоры, ҚР авиация генерал-лейтенанты (2007 жылдан).

Хоббиі

Хоббиі - фортепианода, гитарада ойнау, ән айту.

Марапаттары

Союз ТМ-32 экипажы - Деннис Тито (Dennis Tito), Талғат Мұсабаев, Юрий Батурин

Қазақстан Республикасы:

• «Халық қаһарманы» атағы (1995)
• «Қазақстанның ғарышкер-ұшқышы» атағы (1995)
• «Отан» ордені (1998)
• «Барыс» 1-ші дәрежелі ордені
• «Астана» медалі (1999)

Ресей Федерациясы:

• «Дружба народов» ордені (1991)
• «Герой Российской Федерации» атағы (1994)
• «Лётчик-Космонавт РФ» (1994)
• «За заслуги перед Отечеством» 3-ші дәрежелі ордені (1998)
• «За заслуги перед Отечеством» 2-ші дәрежелі ордені

Аустрия Республикасы:

• Аустрия Республикасының ордені

Америка Құрама Штаттары:

• «Ғарышқа ұшқан үшін» NASA медалі (1998)

Жанұя жағдайы

• Зайыбы — Мұсабаева (Лацис) Виктория Вольдемаровна, 1952 ж. туған, стоматология дәрігері.
• Баласы — Мұсабаев Данияр Талғатұлы, 1975 ж. туған, Қазақстанның ІІМ әскери қызметкері.
• Қызы — Мұсабаева Кәмилә Талғатқызы, 1981 ж. туған.

Сыртқы сілтемелер

• Ресми торабы Мұрағатталған 5 ақпанның 2007 жылы. (орысша) Мұсабаев ресми торабы
• Космонавтика күні Мұрағатталған 5 наурыздың 2016 жылы.
• Талғат Мұсабаев жаңа комитеттің төрағасы болып тағайындалды(қолжетпейтін сілтеме)

Ғарышкерлер заманнамасы
алдыңғысы :	ғарышкер	соңғысы :
Юрий Маленченко	310шы	Leroy Chiao
	Қазақстанның ғарышкері
Тоқтар Әубәкіров	2ші	-

Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Talgat Musabayev