Талқылау:Орталық Азия

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Назар салыңыз: сурет жоюы[қайнарын өңдеу]

Келесі суреттер Ортаққордан жойылған, немесе жоюға белгіленген. Осы суреттерді мақалалардан аластатыңыз, не Ортаққордағы талқылауға қосылыңыз. Бұл хабарлар өздік түрде CommonsTicker құралымен жасалған.

-- CommonsTicker 00:52, 2008 ж. мамырдың 9 (ALMT)

Орта Азия[қайнарын өңдеу]

Әлем картасындағы Азия

Азия (ассириялықтар тілінде, мағынасы – асу, шығыс) – Жер шарының ең үлкен бөлігі. Еуропамен қосылып, Еуразия құрлығын құрайды. Еуропамен арадағы шартты шекарасы Орал тауының шығыс етегі, Ембі өзені, Каспий теңізі, Кума-Маныч ойысы, Азов теңізі, Қара теңіз, Босфор бұғазы, Мәрмәр теңізі, Дарданелл бұғазы арқылы өтеді. Ауданы 43.4 млн. км² (бүкіл құрлықтың 30%-ы). Оңтүстік-батыста Суец мойнағы Азияны Африкамен жалғастырады; Солтүстік Америкадан Беринг бұғазымен бөлінеді. Оңтүстігінде құрлыққа Малай топаралы кіреді. Таяу аралдардың жалпы ауданы 2 млн. км²-ден асады. Жағалауы аз тілімделген. Құрлықтың орталық бөліктері мұхиттардан 2-2.5 мың км қашықтықта орналасқан. Ең ірі түбектері: Таймыр, Чукча, Камчатка, Корей, Үндіқытай, Үндістан, Арабия, Кіші Азия. Құрлықтың шеткі нүктелері: солтүстігінде – Челюскин мүйісі (77ْ 43’солтүстік ендік), оңтүстігінде – Пиай мүйісі (1ْ 6’солтүстік ендік), батысында – Баба мүйісі (26ْ 10’ шығыс бойлық), шығысында – Дежнев мүйісі (1ْ69 40’батыс бойлық). Саяси бөлінуі

Жалауларымен бірге аймақтар мен территориялар аты Аумағы (km²) Халық саны (1 July 2002 est.) Жұрт тығыздығы (per km²) Астаналары Орталық Азия:

Қазақстан[1]

2,346,927 13,472,593 5.7 Астана

Қырғызстан

198,500 4,822,166 24.3 Бішкек

Тәжікстан

143,100 6,719,567 47.0 Душанбе

Түркменістан

488,100 4,688,963 9.6 Ашғабат

Өзбекстан

447,400 25,563,441 57.1 Ташкент

Шығыс Азия:

Қытай[2]

9,584,492 1,384,303,705 134.0 Бейжің

Гонг Конг[3]

1,092 7,303,334 6,688.0 Виктория Сити

Жапония

377,835 126,974,628 336.1 Токио

Макао[4]

25 461,833 18,473.3 —

Моңғолия

1,565,000 2,694,432 1.7 Ұлан-Батыр

Солтүстік Корея

120,540 22,224,195 184.4 Пхеньян

Оңтүстік Корея

98,480 48,324,000 490.7 Сеул

Үлгі:Country data Republic of China Тайуан[5] 35,980 22,548,009 626.7 Тайпей

Солтүстік Африка:

Мысыр[6]

980,869 80,335,036 21.7 Қайыр

Солтүстік Азия:

Ресей[7]

13,115,200 139,129,729 3.0 Мәскеу

Southeastern Asia:[8]

Бруней

5,770 350,898 60.8 Бандар Сери Бегауан

Камбоджия

181,040 12,775,324 70.6 Пномпен

Шығыс Тимор[9]

15,007 952,618 63.5 Дили

Индонезия[10]

1,419,588 227,026,560 159.9 Жакарта

Лаос

236,800 5,777,180 24.4 Vientiane

Малайзия

329,750 27,662,365 68.7 Куала Лумпур

Мьянма (Бирма)

678,500 42,238,224 62.3 Naypyidaw[11]

Филиппиндер

300,000 84,525,639 281.8 Манила

Сингапур

704 4,483,900 6,369.0 Сингапур

Таиланд

514,000 62,354,402 121.3 Бангкок

Вьетнам

331,690 87,375,000 246.1 Ханой

Оңтүстік Азия:

Ауғанстан

647,500 27,755,775 42.9 Кабул

Бангладеш

144,000 133,376,684 926.2 Дака

Бутан

47,000 672,425 14.3 Thimphu

Үндістан[12]

3,167,590 1,045,845,226 318.2 Нью Дели

Иран

1,648,195 70,472,846 42 Тегеран

Мальдивтер

300 320,165 1,067.2 Мале

Непал

140,800 25,873,917 183.8 Катманду

Пәкістан

803,940 147,663,429 183.7 Исламабад

Шри-Ланка

65,610 19,576,783 298.4 Коломбо

Оңтүстік-батыс Азия:

Армения[13]

29,800 3,330,099 111.7 Ереван

Әзірбайжан[14]

46,870 3,845,127 82.0 Баку

Бахрейн

665 656,397 987.1 Манама

Қыбыр[15]

9,250 775,927 83.9 Никосия

Газа[16]

363 1,203,591 3,315.7 Газа

Гүржістан[17]

20,460 2,032,004 99.3 Тбилиси

Ирақ

437,072 24,001,816 54.9 Бағдад

Израиль

20,770 6,029,529 290.3 Құддыс[18]

Иордан

92,300 5,307,470 57.5 Амман

Кувейт

17,820 2,111,561 118.5 Кувейт

Ливия

10,452 3,677,780 353.6 Бейрут

Оман

212,460 2,713,462 12.8 Мускат

Қатар

11,437 793,341 69.4 Доха

Сауд Арабиясы

1,960,582 23,513,330 12.0 Рияд

Сирия

185,180 17,155,814 92.6 Дамаск

Түркия[19]

756,768 67,308,928 76.5 Анкара

Біріккен Араб Әмірліктері

82,880 2,445,989 29.5 Абу Даби

Батыс Жағалауы[16]

5,860 2,303,660 393.1 —

Иемен

527,970 18,701,257 35.4 Сана

Total 43,810,582 3,902,404,193 89.07