Тартылыс құбылысы. Ауырлық күші

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Ағылшын ғалымы Исаак Ньютон. Бүкіләлемдік тартылыс заңын ашты

Тартылыс құбылысы. Ауырлық күші-балалық шағымыздан әрқайсымызға денелердің Жерге тартылуы жақсы таныс, мысалы, тебілген допта, бұтағынан үзілген алмада жерге түседі.
Демек, денелерге Жер тарапынан күш әрекет етеді. Жер барлық денелерді өзіне тартады.
Күнді айнала қозғалатын планеталар тартылыс өрісі әрекетінен Күнге тартылады және өздері де бір-біріне тартылады. Барлык кеңістікті жайлаған тартылыстан «Жеті қат көкке ұшсақ та», «Жеті қабат жер астына енсек те» құтыла алмаймыз. Сондықтан әлемдегі денелердің бір-біріне тартылуы бүкіл-әлемдік тартылыс деп аталады. Ағылшын ғалымы Исаак Ньютон Бұл кұбылысты зерттеп, табиғаттың ұлы заңы- Бүкіләлемдік тартылыс заңын тұжырымдады. Бүкіләлемдік тартылыс заңының ашылу тарихымен 9-сыныпта танысатын боласыңдар.
Бүкіләлемдік тартылыс күші көрінісінің бірі- денелердің жерге тартылу кушін. Ауырлық күші деп атайды және оны Ға әрпімен белгілейді. Жүргізілген көптеген тәжірибелерден денеге әрекет ететін ауырлык күші дененің массасына тура пропорционал болатыны анықталған. Егер, мысалы, динамометр ілгегіне кезекпен массалары Т12, Т3 денелерді іліп және әр жолы динамометр кәрсетуін белгілеп отырсақ, онда төмендегі қатынастың орындалатынына көз жеткіземіз.[1] Тартылыс Заңы

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Физика және астрономия. - Алматы: Атамұра,2007.ISBN 9965-34-634-8