Таскөл мәрмәртас кен орны
| Таскөл мәрмәртас кен орны | |
| 50°56′00″ с. е. 71°39′16″ ш. б. / 50.9333345° с. е. 71.6545486° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 50°56′00″ с. е. 71°39′16″ ш. б. / 50.9333345° с. е. 71.6545486° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Ақмола облысы |
| Ашылған уақыты | 1963 жыл |
Таскөл мәрмәртас кен орны – Ақмола облысы Астана қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 30 км қашықтықта орналасқан. Кен орнын 1963 жылы геолог Н.А. Беряльцев ашқан.
Геологиялық құрылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Майбалық антиклиналдық белдемінің шығысымен ұштасқан кен денесі көне ордовик кезеңінің карадок ярусында шоғырланған ұсақ түйіршікті қызғылт, қызғылт сұр, сұр, күңгірт сұр және қара түсті тығыз мәрмәр қосылған әктастан тұрады. Кеннің астыңғы қабатында негізді порфириттерден және олардың өзара қабаттасып жатқан туфтар мен туфқұмтастардан тұратын жанартаутекті-шөгінді тау жыныстары және қалыңдығы 20 м-дей болатын конгломераттар қатқабаттары орналасқан.
Жатыс сипаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кен шоғырлары оңтүстік, оңтүстік-батыс және солтүстік деп аталатын үш телімнен тұрады. Оңтүстік телімнің ұзындығы 260-620 м, ені 300-500 м, қалыңдығы 34 м. Бұл шоғыр кен орны қорының 66%-ын құрайды. Оңтүстік-батыс телімнің ұзындығы 400 м, ені 300 м, қалыңдығы 33 м, жалпы кен қорының 21%-ын құрайды. Солтүстік телімнің ұзындығы 700 м, ені 400 м, қалыңдығы 36 м (қор мөлшері 13,5%).
Физикалық-химиялық қасиеттері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кеннің физикалық-химиялық қасиеттері: су сіңіру мөлшілері 0,08%, кеуектілігі 0,5%, майдалануы 0,5г/см2, құрғақ күйінде 1420 кг/см2, ал суға қаныққанда 1415 кг/см2 қысымға шыдайды. Мәрмәр тастардан тақталар, ұсатылған әрлеу тастары, т.б. алынады. Сапасы жоғары, мемлекеттік баланстағы қоры 6429000 т, ұсақ тастар қоры 28762000 т-ға тең. Кентасты басты тұтынушылар Астана, Алматы, Екібастұз тас өңдеу зауыттары.[1]