Тасқын

Тасқын

Тасқын – қар мен мұздықтың тез еруінен және мол нөсер жаңбырдан өзен деңгейінің қысқа мерзімде күрт көтерілуі. Тасқынның су тасудан айырмашылығы жылдың кез келген уақытында болады. Егер Тасқын өзеннің жеке бір бөлігінде байқалса, онда бұл құбылыс ағыспен төмен қарай қатты шапшаңдықпен (жазық өзендерде – 5 км/сағ., тау өзендерінде 45 км/сағ.) таралады. Күшті Тасқындар су басуына ұласуы мүмкін. Ағыны реттелген өзендер алқабына Тасқын қауіпті емес.

Пайда болу себептеріне байланысты су тасқынын шартты түрде үш топқа бөлуге болады:

1. күшті жауын-шашыннан немесе қардың (мұздың) тез еруінен;
2. қуалай соққан желдің әсерінен және өзеннің теңізге құятын сағаларында;
3. су астында жер сілкінудің салдарынан пайда болады. Мұнда аса ірі толқындар көтеріліп, жойқын кушпен жағалауға соғады, толқынның биіктігі 15-30 метрге дейін кетеріліп, таралу жылдамдығы сағатыпа 400-800 километрге жетуі мүмкін.