Таңғажайып бұл қалай хат

«Таңғажайып бұл қалай хат...» («Онегиннің Татьянаға жауабы») -Абайдың 1889 ж. А. С. Пушкиннің «Евгений Онегин» романынан тәржімелеген өлеңі, Онегиннің Татьянаны жұбатып айтқан сезінің аудармасы. Өлең түпнұсқада 68жол, Абай аудармасында 76 жол. Орысша түпнұсқада:

«Вы ко мне писали, Не отпирайтесь.

Я прочел, Души доверчивой признанья,

Любви невинной излиянья», -

деп басталады. Абай туындыны мағынасын ғана сақтап, еркін аударған. Өлең 7-8 буынды шалыс ұйқаспен жазылған. Алғашқы рет 1909 ж. С.-Петербургте жарық керген «Қазақ ақыны ИбраҺим Қүнанбайұлының өлеңі» атты жинақта жарияланды. Туынды басылымдарында аздаған текстол. өзгерістер кездеседі. 1945жылғыжинақта 3-шумақтың 3-жолы «Ол перизат ойды өзің біл» болса, 1954, 1957, 1977 жылғы басылымдарда 1909 жылғы жинақ бойынша «Ол - перизат, ойла, өзің біл» болып алынған. 1945, 1954,1957, 1977 жылғы басылымдарда шығармасының соңғы шумағы: «Ол - жас ағаш, бір қызыл гүл, Жапырағы жаңғырар, Сорлы Онегин, жолды өзің біл, Қай тарапқа каңғырар», - деп қабылданса, 1909 жылғы жинақта: «Ол - жас ағаш, жас қызыл тал, Жапырағы жаңғырар, Сорлы Онегин, жолды езің біл, Қай тарапқа қаңғырар», -деп берілген.Бірақ, «жас қызыл тал» 3-жолдағы «жолды езің біл» мен үйлеспейді. дл, Абай аудармасында басынан аяғына дейін әр шумақтың 1-жолы мен 3-жолы ұйқас келіп отырады. Осыған қарағанда 1-жолдың «Ол - жас ағаш, бір қызыл гүл» болуы орынды сияқты (Мурсейіт қолжазбасы бойынша). 3. Ахметов. Ақын бұл өлеңіне ән шығарған. Әнді музыка зерттеушісі Қ. Жүзбасов 1984 ж. М. Мұхамеджановадан таспаға жазып алып, нотаға түсірді. Бұл әннің мелодиялық сазы «Тәңрі қосқан жар едің сен...» атты әнмен аз да болса сарындас келеді. Әуен аумағының шеңбері октавалық өлшемнен аспайды да, аралас өлшем-ырғақ желісіне түсіп, баяу орындауды қажет етеді. Екпіндік - ырғақтық жағынан кейбір тармақтары А. Рубинштейн музыкасымен сарындас. Ал, комп. А. Жұбановтың М. Мұхамеджанованың орындауынан нотаға түсірген «Онегиннің Татьянаға жазған хаты» атты әні - оның 1984ж. хатталған түріне өте жақын. Екі әннің сөзі бөлектігі болмаса, жалпы бір ән деп қабылдатарлықтай. Екеуінде де пунктирлық ырғақ желісі басым естіледі.