Мазмұнға өту

Тектұрмас күмбезі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Тектұрмас күмбезі
Жалпы мәлімет
Статусы

Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші

Түрі

киелі нысан

Сәулет стилі

қала құрылысы және сәулет

Орналасуы

Жамбыл облысы

Мекен жайы

Тараз қаласының оңтүстік-шығыс шеті

Жөнделген уақыты

2002 жылы

Биіктігі
Төбесі

күмбезді

Картада орналасуы
Тектұрмас күмбезі (Қазақстан)Қарабоғаз шығанағыАрал теңізіАрал теңізіАрал теңізіТүрікменстанӨзбекстанӘзербайжанГрузияҚырғызстанТәжікстанҚытайРесейБайқоңырАлматыАстанаШымкентБалқаш көліЗайсан көліАлакөл көліМаңғыстау облысыАтырау облысыБатыс Қазақстан облысыАқтөбе облысыҚостанай облысыСолтүстік Қазақстан облысыАқмола облысыПавлодар облысыҰлытау облысыҚарағанды облысыҚызылорда облысыТүркістан облысыЖамбыл облысыШығыс Қазақстан облысыАбай облысыАлматы облысыЖетісу облысыКаспий теңізі
Тектұрмас күмбезі (Қазақстан)
Тектұрмас күмбезі

Координаттар: 42°52′48″ с. е. 71°25′07″ ш. б. / 42.88000° с. е. 71.41861° ш. б. / 42.88000; 71.41861 (G) (O) (Я)

Тектұрмас күмбезіРеспубликалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізіміне енген сәулет өнері ескерткіші.

Орналасқан жері

Жамбыл облысы Тараз қаласының оңтүстік-шығыс шеті, Талас өзенінің оң жағалауы, Тектұрмас тауының шыңында орналасқан.

Күмбез сипаты

Мазар (күмбез) 14 ғасырдың басында көне қаланың орнында салынған. Тектұрмас күмбезі түгелдей қираған, тек 19 ғасырдың 80-жылдарында түсірілген фотосурет бойынша ғана белгілі. Күмбезді мазар Сұлтан Махмұт ханның бейітіне орнатылған, астыңғы жағы төртбұрышты, жоғары жағы күмбезді, күйдірілген қызыл кірпіштен қаланған. Есігі батысқа – Тараз шаһарына қаратылып, құрылыстың бұрыштарына қабыстыра сәнді бағаналар қойылғаны, қабырғалары сылақпен сыланғаны байқалады.
Тектұрмас күмбезінде 19 ғасырдың 2-жартысында В.А. Каллаур, ал 1939-1940 жылы Г.И. Пацевич зерттеу жұмыстарын жүргізген.
1986 жылы мазар маңы қоршалып, тиісті атауы жазылған ескерткіш тақта қойылды, ал 2002 жылы кәсіпкер А. Момышев жеке қаржысымен Тектұрмас күмбезін қайта жаңғыртып тұрғызды.[1]

Дереккөздер

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том