Телі-тентек

Телі-тентек. Есер, есуас, содыр-сотқар адам кейде осы қос сөзбен де сипатталады. «Қарсылық күнде қылған телі-тентек Жаза тартып ешбірі сұралмай жүр (Абай, Тол. жин.). Екі сөздің де ерте заманда берген мағынасы біздің тілімізде көп өзгере қоймаған. Тек қос сөздің алғашқы сыңары қазір жеке тұрып өз мағынасында қолданылмайды. Ал кейбір түркі тілдерінде «телі» тұлғалас сөз жеке тұрып та тиісті мағынасын береді. Башқұрт тілінде «тиле», қырғыздарда «тели», телеуітше «телі», ноғайларда «дели», хакастарда қолданылысында «теліг» сөздері біздің түсінігіміздегі «ақымақ, есі ауысқан, жынды, топас» тәрізді жағымсыз мағыналарда жұмсалады. Демек, бұл тілдерде ертедегі түркі тілдерінде қолданылған «телу» (мағынасы — жарымес) сөзінің дербестігі сақталған. «Тентек» сөзі алтай тілінің туба-кижи диалектісінде «тенек», моңғолдарда «тэнэг», бурятша «тэнэг», қалмақ тілінде «тенг» тұлғаларында көрініп, мағынасы біздің тіліміздегідей. Бұл деректерден «тентек» сөзі әуелден түркі, моңғол тобындағы тілдерге ортақтығы байқалады. Сонымен «телі-тентек» қос сөзі «ақымақ-ақымақ» дегенге нұсқайды.