Тозаңды талдау

Тозаңды талдау (Палинологический (спорово-пыльцевой) анализ; гр. palynel — жука қабатты шаң-тозаң, logos — ілім ) — геологиялық географиялық зерттеулер (стратиграфия, палеогеография, геоморфология, океанология, археология, гляциология, тағы басқа) кезінде кең қолданылатын палеоботаникалық әдістердің бірі. Бұл әдістің әсіресе палеофлористика үшін мәні зор. Атап айтқаңда, әр түрлі ботаникалық-географиялық белдемдердің (тундраның, тайганың, даланың, шөлдің, саванналардың, тағы басқа) қазіргі заманғы өсімдіктерінің шығу тегін және қалыптасуын айқындауда қолданылады. Тозаңды талдаудың зерттеу объектілеріне жер беті өсімдіктсрінің микроскопиялық қалдықтары — тозандары мен споралары жатады. Өсімдіктер органдарында көп мөлшерде дами отырып тозаңдар мен споралар пісіп жетілгенде сыртқа төгіледі де, өндіруші өсімдіктің айналасындағы дәуір қашықтыққа таралады. Топырақ бетіне немесе суқоймаға түсіп, қабықшасының ерекше тұрақтылығынан тозаңды дөндер кәміліп қазынды күйге өтеді. Бұл әдістің иегізін академик В.Н.Сукачев (1880-1967) қалады. Споралы-тозаңдық әдіс палеогеографияда, әсіресе, өткен дәуірдің палеоклиматы мен палеоландшафтарын зерттеу үшін кең колданылады. Мұның қазіргі заманғы бір сыпыра экологиялық проблемаларды (көшетхана эффектісін, ормансыздануды, шөлденуді, тағы басқа), сондай-ақ қоршаған ортаның ұзақ мерзімдік географиялық болжау проблемасын шешу кезінде маңызы зор.