Тоқта баяу
Тоқта баяу-бұл күйді Сагсай сұмындық БТарлаубайдан жазып алған. Нотаға түсірген А.Хабыкей. Кейбір сыбызғы тартатын қариялар бұл күйді "жетімнің зары "-деп тартады екен. Шын мәнісінде , күйдің өне бойы зар, қайғы-мұң , еңіреген , егілген көз жасы сияқты.
Күй туралы аңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Әке мен шешеден жастай айырылған екі бала байдың қозысын жайып, тезегін теріп, қалған құтқанын жеп, ескісін киіп күн көреді екен . Халық аузындағы қай дастан , қай әңгіме -аңызда болсын байлар қатыгез болады. Олар үшін бір баланың қарны ашып, киімі жыртылып , көз жасының сел боп ағуы бір тоқтының маңырағанындай әсер етпейді. Керісінше , тоқты-серкеш маыраса жүрегіне шаншу боп қадалып, қолына қамшы ұстатқан. Екі жетім де байдың осы қатігездігін көріп , жігері құм боп өседі. Өлі таяқ өршіл жүректі өкпедей езіп, жас өмірді жасық өмірге айналдырады. Шілденің аптап ыстығында байдың ауылы көшеді. Баяғы әдетімен бай екі жетімге қозыны тағы да жаяу айдатады. Көш жеткен күндік жолда қозы айдаған екі бала әбден шаршайды. Ересегі буыны құрып, табаны таусылғанын білдірмесе де, інісі шаршағанын жасыра алмайды. Шөлден діңкесі құрыған кішісі қозы айдаған ағасына ілесе алмай жылайды, жылап келе жатып "тоқта баяу" , "тоқта баяу" ,-деп жалынады. баланың сол жалынышпен сыбызғышы сыбызғыда осылай тартқан екен.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақ музыкасы кітабы, 2005 жыл алматы , 462 бет
http://kzmusic.ucoz.net/load/terme_men_tol_aular/terme_men_tol_aular/aza_ty_d_st_rli_my_k_ji/22-1-0-70