Тромбоз

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Тромбоз (thrombosіs; гр. thrombos – ұйыған қан) – тірі организмнің қан тамыры қуыстарында қанның ұюы. Ұйыған қан (тромб) тамыр арқылы қанның қалыпты ағуын баяулатады немесе толық тоқтауына әкеледі. Тромбоздың даму патогенезіне:

  • қан тамырлары қабырғаларындағы (әсіресе оның ішкі қабатындағы) әр түрлі аурулардың салдарынан (атеросклероз, тромбофлевит, т.б.) болатын өзгерістер;
  • қан ағымының баяулауы, яғни қан тамырларының кеңеюінен болатын аурулар (аневризма, варикоз);
  • тромбоциттердің адгезиялық-агрегациялық белсенділігінің артуы;
  • ұюға қарсы факторлардың тапшылығы немесе белсенділігінің төмен болуы;
  • қан ұю факторларының белсенділігінің артып кетуі;
  • фибринолизді күшейтетін ықпалдардың азаюы;

Тромбоздың даму сатылары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тромбоздың дамуы үш сатыда өтеді:[1]

  1. Тромбоциттердің эндотелий жасушалары бүлінген жерге жабысуы (адгезия);
  2. Тромбоциттердің өзара бір-бірімен жабысуы (агрегация);
  3. Плазмалық қан ұю факторларының қатысуымен қанның ұюы (коагуляция);

Тромбоздың дамуының салдарлары мен ақыры[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Пайда болған тромбтың клиникасы әр түрлі. Ол жұмсарып, біртіндеп еруі мүмкін, ал екінші бір жағдайда іріңдейді. Тромб немесе оның бір бөлігі өзінің бастапқы пайда болған жерінен үзіліп, қанмен жылжи отырып, ол жерден алшақ орналасқан қан тамырларын бітеп тастауы (эмболия) мүмкін. Бұл жағдай, сол органды қанмен қамтамасыз ету қызметінің бұзылып, тіндердің өліеттенуіне (миокард инфарктысы, гангрена, ішек некрозы, т.б.) әкеледі. Кей жағдайда Тромбоздың пайдалы жағы да бар. Мысалы, әр түрлі себептермен организмнен қан кетудің тоқтауына әсер етіп, қан жоғалту доғарылады.[2][3]
Қан қатпасының өзі бірнеше өзгерістергі ұшырауы ықтимал:

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Патофизиология - Ә.Нұрмұхамбетұлы, Алматы, 2011 жыл
  2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
  3. Патологиялық анотомия терминдерінің орысша – латынша – қазақша түсініктеме сөздігі.- Ақтөбе. ISBN 9965-437-40-8