Түрген (өзен)
| Түрген өзені | |
|---|---|
 Түрген өзенінің жоғарғы ағысы | |
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 116 км |
| Су алабы | Іле |
| Су ағысы | |
| Бастауы | Іле Алатауының мұздықтары |
| • Координаттары | 43°08′59″ с. е. 77°35′28″ ш. б. / 43.14972° с. е. 77.59111° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Сағасы | Қапшағай бөгені |
| • Координаттары | 43°44′29″ с. е. 77°39′08″ ш. б. / 43.74139° с. е. 77.65222° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 43°44′29″ с. е. 77°39′08″ ш. б. / 43.74139° с. е. 77.65222° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орналасуы | |
| Ел |  Қазақстан
|
| Аймақ | Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы |
Басқа мағыналар үшін Түрген деген бетті қараңыз.Түрген – Іле өзенінің сол саласы.
Географиялық орны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы жерімен ағады.
Бастауы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бастауын Іле Алатауының мұздықтарынан алып, Іле өзенінің қазіргі Қапшағай су қоймасына құяды.
Гидрологиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Түрген өзені мореннен ағатын мұздықтардан және сулардан алады. Өзен Шың түрген, Түрген (Ортатүрген) және Кіші Түрген өзендерінің қосылуынан пайда болады. Олардың әр қайсысы көптеген тармақтардан тұрады. Өзеннің жалпы ұзындығы 116 км.
Жағалау сипаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Өзеннің жоғарғы ағысында Алматы қорығы және Іле Алатауы ұлттық паркі, ал төменгі ағысында Қарашенгел қорықшасы орналасқан. Ауыз су мен егіншілікке пайдаланғандықтан өзен суы Ілеге көбіне жетпей қалады. Өзен жағасында Таутүрген минералды суының бассейны бар. Түрген өзенінің аңғары - еліміздің белгілі демалыс аймағы. Түрген, Қаракемер, Ақши ауылдарының маңында көптеген Сақ қорғандары орналасқан. Өзен аңғарында Таутүрген, Түрген, Қаракемер, Балтабай, Ақши, Қайрат, Күш елді мекендері орналасқан.[1][2]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақстан су қорлары (bigox.kz›kazakstannyn-su-korlary-2/)
- ↑ Түрген шатқалы археологиялық кешені (http://www.archaeolog.kz/index.php?catid=19:-----2&id=78:2013-09-23-12-53-47&Itemid=25&lang=kz&option=com_content&view=article Мұрағатталған 27 қаңтардың 2022 жылы.)