Тәуәп

Тәуәп, Тауаф – (арабша – айналып шығу, айнала жүру) – қажылық рәсімдерін атқаруда Қағбаны айналу; киелі, қасиетті санап құрмет көрсету. Тәуәптың негізгі ережелерін Мұхаммед пайғамбар (ғ.с.) қоштасу құтбасында баяндап берген. Тәуәпты қажылық рәсімін толық атқарған кезеңде немесе дінге берілгендіктің белгісі ретінде Мекке қаласының тұрғындары мен қонақтары кез келген уақытта орындай алады. Тәуәпты жүзеге асыру үшін тәуәп етуші әл-Мәсжид әл-Харамға “Әлем қақпасы” арқылы оң аяғымен аттап кіруі керек. Қағбаның солтүстік-шығыс бұрышындағы “қара тасқа” жақындап оны сүйеді немесе қолын тигізеді де қолын ерніне басады. “Қара тасқа” бас иіп, тағзым етіп болғаннан кейін, Қағбаны жеті рет айналып шығады. Қабырғаға жақындай түсіп, сағат тілі бойынша айналып жүру керек. Тәуәпты Құдайға жалбарына жүріп жүзеге асырады. Қағбаны жеті рет айналып өткеннен кейін, оның кіре берісіне келіп, оған денені тіреп, оң қолды кіре беріс жаққа көтеріп, Аллаға мадақ, Пайғамбарға салауат айтып, жалбарынып, күнәларына кешірім сұрайды. Ең соңынан екі бас намаз оқылады. Дәстүрлі қазақ қоғамында қажылықпен қатар киелі, әулиелі жерлерге, туған жерге құрмет көрсету, Тәуәп ету түсінігі бар. Ерекше сүйіспеншіліктің белгісі ретінде “айналайын” деген сүйіну сөзінде де осы тәуәп – құрмет, сүйініш ұғымдарының үйлесімі көрінеді.