Уылдырықтарды қолдан ұрықтандыру

Уылдырықтарды қолдан ұрықтандыру. Табиғи жағдайда балықтардың ұрықтануы сперматазоидтарының уылдырықпен, яғни аталық және аналық жыныс жасуша қосылуымен аяқталады. Сондықтан да, уылдырықтарды қолдан ұрықтандырғанда, әрбір жыныс клеткаларынық өз ара қосылуын қамтамасыз ету қажет болады. Алғашқы кезде, табиғи жағдайға сәйкестендіру мақсатында балықтардан алынған уылдырықтардың үстіне су, одан кейін еркегінің “ақ сүтін” құйып, 1—2 минут араластырған. Бұл әдісті — балықтарды ұрықтандырудың дымқыл әдісі деп атаған. Мұндай әдіспен ұрықтандырғанда көпшілігінен шабақтар шықпай, өліп қалатын болған. Осы жағдайды ескере отырып В.Н.Врасский уылдырықты қолдан ұрықтандырудың басқа тәсілін ұсынған. Врасский керісінше алынған уылдырықтарға, еркек балықтардың “ақ сүтін” құйып, әбден араластырып, содан кейін су құйған. 2—3 минуттан кейін бұл сұйықтықты қайтадан құйып алады да уылдырықтарды жуады. Мұндай әдісті уылдырықты ұрықтандырудың “құрғақ” әдісі деп атайды. Құрғақ әдістің тиімділігі уылдырықтарды құрғак, күйінде спермалық сұйықпен араластырғанда, уылдырық пен сперма бір-бірімен араласады; ал одан кейін су құйғанда, сперматозоидтар белсенеді де уылдырықтармен қосылуы тездейді, ал уылдырықтарды алдымен суға араластырып (дымқыл әдіс бойынша), одан кейін спермаларды құйғанда су уылдырықтарды ісіндіреді де спермалармен қосылуын нашарлатады. Сондықтан, кейбір уылдырықтар ұрықтанбай қалады. В.Н.Врасскийдің ашқан “құрғақ” әдісі біздің елімізде де, шет елдерде де кеңінен қолданылып келеді.