Фразалық екпін

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Фразалық екпін - фразаның аяқталғанын білдіретін және оның коммуникативтік типін айқындайтың интонациялық просодикалық бірлік. Кейде осы мағынада «интонациялық орталық» термині қолданылады. Тілдердің көпшілігінде фразаның соңғы екпінді буыны аймағында орналасады; әр типті интонациялық құралдардың (әуезділік, қарқындық, созылыңңылық тағы басқа) байланыстарымен өрнектеледі. Фразалық екпін аймағы жай (бейтарап) сөйлегенде аса ерекшеленбейді, сондықтан оны кейде бейтарап немесе автоматтандырылған екпін деп атайды («Бүгін ауа райы жақсы», «Күн шыгыс арайланды»), Фразалық екпінді бастапқыда логикалық екпін деп аталган, бірақ фразалық екпін. Туралы мұндай түсінік бейтарап және әдейі басыңкы әсермен айтылған ой тіркестерді бір бірінен ажырату мүмкіндігін бере алмайды. Мысалы: «Менің сырт киімімді әперіп жіберіңізші» және «Менің сырт киімімді әперіп жіберіңізші» (бас киімімді емес). Қазіргі тілтануда «логикалық екпін» термині, әдетте, фразадагы ерекше көтеріңкі дыбысталған сөзге катысты ұғым.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Лингвистика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. ISBN 9965-08-235-9