Франциядағы ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізімі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

ЮНЕСКО Әлемдік мұра тізімінде Францияның 39 нысаны бар (2014 жылғы мәліметі бойынша). Бұл нысан тізімге 35 нысан мәдени, 5 табиғи және 1 - аралас критерийлар бойынша іліккен[1]. Бұдан басқа, 2014 жылғы жағдайына сәйкес Франция аймағындағы Әлемдік мұра тізіміне 38 нысан үміткер ретінде тіркелген.[2].

Тізім[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Берілген кестеде нысандар Юнеско Әлемдік мұра тізіміне қосылуының хронологиялық тәртібінде орналасқан

# Сурет Аты Мекені Жасалған кезі Тізімге кірген жылы Талаптар
1 Мон-Сен-Мишель
(фр. Mont-Saint-Michel et sa baie)
Манш XI-XVI ғ. 1979 80 i, iii, vi
2 Шартр қаласындағы кафедрал соборы (готика)
(фр. Cathédrale Notre-Dame de Chartres)
Эр және Луар
Шартр қаласы
XII-XIII ғ. 1979 81 i, ii, iv
3 Версаль сарайы және парк
(фр. Palais et parc du château de Versailles)
Версаль XVII-XVIII ғ. 1979 83 i, ii, vi
4 Везле коммунасындағы Базилика Мария Магдалина шіркеуі және төбе
(фр. Basilique et colline de Vézelay)
Бургундия
Йонна департаменті
Коммуна: Везле
XII ғ. 1979 84 i, vi
5 Везер өзенініӊ алабындағы палеолиттік суреттері бар үӊгірлер
(фр. Sites préhistoriques et grottes ornées de la vallée de la Vézère)
Регион: Аквитания
Дордонь департаменті
1979 85 i, iii
6 Фонтенбло сарайы және парк
(фр. Château et parc de Fontainebleau)
Иль-де-Франс
Сена и Марна департаменті
Фонтенбло қаласы
XII-XIX ғ. 1981 160 ii, vi
7 Амьен кафедралды соборы (готика)
(фр. Cathédrale Notre-Dame d'Amiens )
Пикардия
Сомма департаменті
Амьен қаласы
XIII-XVI ғ. 1981 162 i, ii
8 Оранж қаласындағы салтанат аркасы және театр
(фр. Théâtre antique, ses abords et Arc de Triomphe d'Orange)
Воклюз департаменті
Оранж қаласы
I ғ. 1981 163 iii, vi
9 Арль қаласындағы романдық ескерткіштер
(фр. Monuments romains et romans d'Arles)
Регион: Прованс — Альпы — Лазурный берег
Буш-дю-Рон департаменті
Город: Арль
1981 164 ii, iv
10 Фонтене аббаттығы
(фр. Abbaye cistercienne de Fontenay)
Бургундия
Кот-д’Ор департаменті
Монбар
XII ғ. 1981 165 iv
11 Арк-э-Сенан коммунасындағы тұз зауыты және Салэн-ле-Бэндегі Үлкен тұз зауыты
(фр. De la grande saline de Salins-les-Bains à la saline royale d’Arc-et-Senans, la production du sel ignigène )
Франш-Конте
Ду департаменті, Юра департаменті
Арк-э-Сенан, Салэн-ле-Бэн коммуналары
1982, 2009 203bis i, ii, iv
12 Нанси қаласындағы Плас-Станислас, Плас-де-ла-Карьер және Плас-д’Альянс алаӊдары
(фр. Places Stanislas, de la Carrière, et d'Alliance à Nancy)
Лотарингия
Мёрт и Мозель департаменті
Город: Нанси
XVIII ғ. 1983 229 i, iv
13 Сен-Савен-сюр-Гартамп аббаттығы
(фр. Abbaye de Saint-Savin-sur-Gartempe)
Пуату — Шарант
Вьенна департаменті
Коммуна: Сен-Савен
XI-XVI ғ. . 1983 230 i, iii
14 Жиролата және Порто мүйістері, Скандола табиғи қорығы және Пьяна қаласыныӊ маӊындағы жартасты айлақтар
(фр. Caps de Girolata et de Porto et réserve naturelle de Scandola, calanches de Piana)
Корсика
Оӊтүстік Корсика департаменті
1983 258 vii, viii, x
15 Нимның маңындағы Пон-дю-Гар ежелгі рим акведугі
(фр. Pont du Gard)
Лангедок — Руссильон
Гар департаменті
I ғ. 1985 344 i, iii, iv
16 Гранд-Иль — Страсбургтың тарихи орталығы
(фр. Grande Île)
Эльзас
Төменгі Рейн департаменті
XV-XVIII ғ. 1988 495 i, ii, iv
17 Париждағы Сена өзенінің жағалауы
(фр. Paris, rives de la Seine)
Иль-де-Франс
Париж
1991 600 i, ii, iv
18 Реймс қаласындағы Нотр-Дам кафедралдық соборы, бұрынғы Сен-Реми монастырі және То сарайы
(фр. Cathédrale Notre-Dame, ancienne abbaye Saint-Remi et Palais du Tau, Reims)
Шампань — Арденны
Марна департаменті
Реймс
XIII- XVII ғ. 1991 601 i, ii, vi
19 Буржедағы Сент-Этьен кафедралдық соборы
(фр. Cathédrale Saint-Étienne de Bourges)
Шер
Бурж қаласы
XIIXIII вв. 1992 635 i, iv
20 Авиньон қаласының тарихи орталығы
(фр. Centre historique d'Avignon)
Воклюз департаменті
Авиньон қаласы
XII]-XV ғ. 1995 228rev i, ii, iv
21 Оңтүстік канал
(фр. Le Canal du Midi)
Жоғарғы Гаронна департаменті, Тарн XVII-XVIII ғ. 1996 770 i, ii, iv, vi
22 Каркассон қаласының тарихи бекеттері
(фр. Ville fortifiée historique de Carcassonne)
Лангедок — Руссильон
Од департаменті
Каркассон қаласы
III-XIII ғ. 1997 345rev ii, iv
23 Пиренеидағы Мон-Пердю тауының аймағы
(фр. Le Mont-Perdu dans les Pyrénées)
Жоғарғы Пиренеи департаменті
Испаниямен бірге
1997, 1999 773bis iii, iv, v, vii, viii
24 Франция аймағындағы Сантьяго-де-Компостеланың (Испания) Әулие Иаков жолы (69 ескерткіш)
(фр. Chemins de Saint-Jacques-de-Compostelle en France)
1998 868 ii, iv, vi
25 Лион қаласының тарихи бөлігі
(фр. Site historique de Lyon)
Рона — Альпы
Рона департаменті
б.з.б. I ғ. 1998 872 ii, iv
26 Сент-Эмильон ауданы
(фр. Juridiction de Saint-Émilion)
Аквитания
Жиронда департаменті
1999 932 iii, iv
27 Бельгия және Франция қалаларының беффруа қоңырауханалары (барлығы 56, оның 23–ші Францияда
(фр. Beffrois de Belgique et de France)
Пикардия
(Бельгиямен бірге )
XI-XVII ғ. 1999, 2005 943 ii, iv
28 Луара алабы — Сюлли-сюр-Луар қаласынан Шалон-сюр-Луарға дейін
(фр. Le Val de Loire entre Sully-sur-Loire et Chalonnes-sur-Loire)
Луаре, Луар и Шер, Эндр және Луара, Мэн және Луара департаменті 2000 933 i, ii, iv
29 Провен, ортағасыр жәрменкелер қаласы
(фр. Provins, ville de foire médiévale)
Иль-де-Франс
Сена и Марна департаменті
2001 873rev ii, iv
30 Огюст Перре қалпына келтірген Гавр қаласының орталығы
(фр. Centre-ville du Havre reconstruit par l'architecte Auguste Perret)
Жоғарғы Нормандия
теңіз маңындағы Сена департаменті
XX ғ. 2005 1181 ii, iv
31 Бордодағы Порт де ла Луне
(фр. Bordeaux, Port de la Lune)
Аквитания
Жиронда департаменті
2007 1256 ii, iv
32 Жаңа Каледония лагуналары
(фр. Lagons de Nouvelle-Calédonie : diversité récifale et écosystèmes associés)
Жаңа Каледония 2008 1115 vii, ix, x
33 Вобан бекеттері
(фр. Fortifications de Vauban)
Нор — Па-де-Кале, Франш-Конте, Аквитания, Прованс — Альпы — Көкшіл жағалауы, Бретань, Төменгі Нормандия, Лотарингия, Лангедок — Руссильон, Эльзас, Пуату — Шарант XVII-XVIII ғ. 2008 1283 i, ii, iv
34 Альби епископтар қаласы
(фр. Cité épiscopale d'Albi)
Оңтүстік— Пиренеи
Тарн департаменті
Альби қаласы
X -XI ғ. 2010 1337 iv, v
35 Реюньон аралындағы шыңдарб кратерлер және үймектер
(фр. Pitons, cirques et remparts de l’ile de la Réunion)
Реюньон 2010 1317 vii, x
36 Севенна және Гран-Косс тау жоталары
(фр. Les Causses et les Cévennes, paysage culturel de l’agro-pastoralisme méditerranéen)
Лангедок — Руссильон, Оңтүстік — Пиренеи 2011 1153 iii, v
37 Альпының маңындағы тарихтан бұрынғы бағана үстіндегі тұрғын жайлар
(фр. Sites palafittiques préhistoriques autour des Alpes)
(11 пунктов)
Рона — Альпы, Франш-Конте
Изер, Савойя, Жоғарғы Савойя, Юра
Германиямен , Швейцариямен , Австриямен , Италиямен , Словениямен )
б. з. б. V—I мыӊжылдық 2011 1363 iii, v
38 Нор — Па-де-Кале аймағындағы таскөмір кені
(фр. Bassin minier du Nord-Pas-de-Calais)
Нор — Па-де-Кале 2012 1360 ii, iv, vi
39 Палеолит суреттері бар Шове үңгірі
(фр. Grotte ornée du Pont d’Arc, dite grotte Chauvet-Pont d’Arc, Ardèche)
Рона — Альпы
Ардеш департаменті
б.з.б.30 — 32 мыӊжылдық 2014 1426 i, iii

Әлемдік мұра тізіміне үміткер нысандар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Берілген кестеде нысандар Юнеско Әлемдік мұра тізіміне қосылуының хронологиялық тәртібінде орналасқан

Әлемдік мұра тізіміне үміткер нысандар
# Сурет Аты Орналасуы Құрылған уақыты Тізімге кірген уақыты
1 Карнак тастары
(фр. Sites mégalithiques de Carnac)
Бретань
Морбиан департаменты
б.з.б. 5000-2000 жыл 1996 224 көрсетілмеген
2 Сен-Дени кафедралды шіркеуі
(фр. Cathédrale de Saint-Denis)
Иль-де-Франс
Сена-Сен-Дени департаменты
Сен-Дени
XII — XIII ғ. 1996 230 i, ii, iv
3 Руан қаласының тарихи орталығы, Нотр-Дам, Сент-Уан және Сен-Маклу шіркеулері
(фр. Rouen : ensemble urbain à pans de bois, cathédrale, église Saint-Ouen, église Saint Maclou)
Жоғары Нормандия
Теңіз маңындағы Сена департаменты
Руан
1996 231 көрсетілмеген
4 Во-ле-Виконт сарайы
(фр. Château de Vaux-le-Vicomte)
Иль-де-Франс
Сена және Марна департаменты
Коммуна: Мэнси
XVII ғ. 1996 233 i, ii, iv
5 Еуропаның солтүстік-батысындағы Тарихи Нидерландының бекінген қалалары (Бельгия және Нидерландымен бірге)
(фр. Les villes bastionnées des Pays-Bas du nord-ouest de l'Europe)
Нор — Па-де-Кале, Шампань — Арденны 1996 234 көрсетілмеген
6 Фонтенбло орманы
(фр. Le massif forestier de Fontainebleau)
Иль-де-Франс 1996 239 ii, iv, v
7 Шампань жүзімдіктері
(фр. Le vignoble Champenois)
Шампань — Арденны
Марна департаменты
2002 240 i, v
8 Сент-Виктуар тау жотасы және Поль Сезаннмен байланысты жерлер
(фр. Montagne Sainte-Victoire et sites cézaniens)
Прованс — Альпы — Көкше жағалау (Côte d'Azur) 1996 242 көрсетілмеген
9 Францияның оңтүстігіндегі геологиялық шөгінділері бар үнгірлер
(фр. Ensemble de grottes à concrétions du Sud de la France)
Лангедок-Руссильон
Од, Эро департаменты
2000 1429 vii, viii, ix
10 Вануаз
(фр. Parc national de la Vanoise)
Рона — Альпы
Жоғарғы Савойя департаменты
2000 1430 көрсетілмеген
11 Монблан тау жотасы
(фр. Massif du Mont Blanc)
Рона — Альпы
Жоғарғы Савойя департаменты
2000 1431 көрсетілмеген
12 Камарг
(фр. La Camargue)
Прованс — Альпы — Көкше жағалау (Côte d'Azur)
Буш-дю-Рон департаменты
2002 1432 vii, x
13 Бонифачо бұғазы
(фр. Bouches de Bonifacio)
Корсика
Оңтүстік Корсика департаменты
2002 1649 vii, viii, ix, x
14 Теңіз жағалауындағы Альпы (Италиямен бірге)
(фр. Mercantour/Alpi Marittime)
Прованс — Альпы — Көкше жағалау (Côte d'Azur)
Теңіз жағалауындағы Альпы департаменты
2002 1650 не указаны
15 Экрен ұлттық паркі
(фр. Parc national des Écrins)
Прованс — Альпы — Көкше жағалау (Côte d'Azur), Рона — Альпы
Верхние Альпы, Изер департаменты
2002 1651 көрсетілмеген
16 Пор-Кро ұлттық паркі
(фр. Parc national de Port-Cros)
Прованс — Альпы — Көкше жағалау (Côte d'Azur)
Вар департаменты
2002 1652 vii, x
17 Геранданың тұздары
(фр. Marais salants de Guérande)
Атлантикалық Луара департаменты 2002 1653 көрсетілмеген
18 Нюи-Сен-Жоржтағы және Бон қаласының маңындағы жүзімдіктер
(фр. Vignoble des côtes de Nuits et de Beaune)
Бургундия
Кот-д’Ор департаменты
2002 1654 iii
19 Пиренеидің жерортатеңіз жағалауы
(фр. Le rivage méditerranéen des Pyrénées)
Лангедок-Руссильон
Шығыс Пиренеи департаменты
2002 1655 не указаны
20 Марсельдің айлағы
(фр. Rade de Marseille)
Прованс — Альпы — Көкше жағалау (Côte d'Azur)
Буш-дю-Рон
Марсель
2002 1657 ii, iv, v, vi
21 Нарбон Галлиясының антикалық қалалары және оның маңындағы Ним, Арль, Гланум, акведуктар және Домициа жолы)
(фр. Les villes antiques de la Narbonnaise et leur territoire : Nîmes, Arles, Glanum, aqueducs, via Domitia))
Прованс — Альпы — Көкше жағалау (Côte d'Azur), Лангедок-Руссильон
Буш-дю-Рон, Гар департаменты
2002 1658 ii, iii, iv, v
22 Серданьдағы темір жол
(фр. Le chemin de fer de Cerdagne)
Лангедок-Руссильон
Шығыс Пиренеи департаменты
1903 — 1927 2002 1661 iv
23 Медондағы ұлттық аэро-ғарыш зерттеу орталығы
(фр. Office National d'Etudes et de Recherches Aérospatiales, Meudon)
Иль-де-Франс
О-де-Сен департаменты
Медон
XIX — XX ғ. 2002 1662 көрсетілмеген
24 Эллинг Y
(фр. Hangar Y)
Иль-де-Франс
О-де-Сен департаменты
Медон
XIX ғ. 2002 1663 не указаны
25 Нуазьеледегі Менье шоколад фабрикасы
(фр. Ancienne chocolaterie Menier à Noisiel)
Иль-де-Франс
Сена және Марна департаменты
1869 — 1872 2002 1664 көрсетілмеген
26 160px Кордуан шамшырағы
(фр. Phare de Cordouan)
Аквитания
Жиронда департаменты
XVI ғ. 2002 1665 көрсетілмеген
27 Ле Корбюзьенің архитектуралық туындылары (фр. L’œuvre architecturale et urbaine de Le Corbusier) Аквитания, Франш-Конте, Прованс — Альпы —Көкше жағалау (Côte d'Azur), Лотарингия, Рона — Альпы XX ғ. 2006 1666 i, ii, vi
28 Сарла-ла-Канеданың тарихи орталығы
(фр. Centre ancien de Sarlat)
Аквитания
Дордонь департаменты
2002 1667 v, vi
29 Рошфордағы арсенал және Шарантаның сағасындағы бекеттер
(фр. Arsenal de Rochefort et fortifications de l'estuaire de la Charente)
Пуату — Шаранта
Теңіз маңындағы Шаранта департаменты
XVII ғ. 2002 1668
30 160px Маркиз аралдары
(фр. Les Iles Marquises)
Француз Полинезиясы 2010 5564 iii, v, vii, ix, x
31 Тапутапуатеа
(фр. Le site sacré de Tapu-tapu-ātea /Te Pō, vallée de Ō-po-ä)
Француз Полинезиясы XI ғ. 2010 5568 iii, iv, v, vi
32 Шен-де-Пюи тау жотасы және Лимань жарылымы
(фр. Chaîne des Puys et faille de Limagne)
Овернь
Пюи-де-Дом департаменты
2011 5643 vii, viii
33 Ним
(фр. Nîmes, l'Antiquité au présent)
Лангедок — Руссильон
Гар департаменты
I ғ. 2011 5723 ii, iv
34 Мартиника аралының жанартаулары және ормандары
(фр. Aires volcaniques et forestières de la Martinique)
Мартиника
Мартиника департаменты
2014 5881 vii, viii, ix, x
35 Мец
(фр. Metz Royale et Impériale, enjeux de pouvoir, confrontations stylistiques et identité urbaine)
Лотарингия
Мозель департаменты
III ғ. 2014 5882 i, ii, iv
36 Нормандиядағы 1944 ж. егістіктері мен жағажайлары
(фр. Les Plages du Débarquement, Normandie, 1944)
Нормандия
Кальвадос, Манш
2014 5883 iv, vi
37 І Дүниежүзілік соғысындағы шайқастар орындары және ескерткіштер
(фр. Sites funéraires et mémoriels de la Première Guerre mondiale (Front Ouest))
Нор — Па-де-Кале, Пикардия, Шампань — Арденны, Лотарингия, Эльзас, Франш-Конте 2014 5884 iii, iv, vi
38 Еуропаның атақты батпақ шипажайлары
(фр. Les grandes villes d’eaux d’Europe)
* Виши
Овернь
Алье департаменты
XIX ғ. 2014 5931 ii, iii, iv, vi

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Критерии. Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 қазан 2012.
  2. Tentative  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. — Франциядағы ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізіміне үміткерлер. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 тамыз 2011. Тексерілді, 25 шілде 2011.

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]