Хан жақсы ма?

«Хан жақсы ма?» — қазақтың ұлттық ойын-сауығы.

Шілдехана, қыз ұзату, келін түсіру сияқты думанды кештерде ойналады. Ойын ережесі бойынша думаншылар арасынан хан мен уәзір сайланады. Хан уәзіріне "халқымнан хан жақсы бола ма?" - деп сұра деген бұйрық береді. Уәзір ойыншыларды жағалай жүріп біртіндеп сұрап шығады. Бұған "хан жақсы", "мәз емес", "жаман" деген секілді сөзбен немесе "хан былай" деп ұрғыштап, келемеж етіп жауап беруге де болады. Ойыншылардың қайтарған жауабы мен қимыл-әрекетін уәзір бұлжытпастан ханның өзіне жасап көрсетеді. Өз кезегі келгенде хан өзін мазақтағандарға - "жаза" бұйырады.

Екінші ойын айналымында хан "халқымның кімнен қорлық, кімнен зорлық көргенін сұра" деп тапсырады. Уәзір ойыншыларға жекелеп сұрақты қайталайды. Ойынға қатысушылар думанды қызықтырақ ете беру үшін жігіт қыздан, қыз жігіттен көрген "қорлық-зорлығын" айтып шағынады. Шағымшылардың сөз саптасына орай "Хан әмірін" беріп, бітімге келтіреді. Мысалы, жігіт "Сәуле екі алмамды ұрлап алды, соны өзіме қайтарсын немесе өзінікі екендігін дәлелдесін" деген секілді шағым айтады.

Хан даушыларға "өзара келіссін", "айыбын тәлесін" яки, т.б. әмір береді, жаза қолданады. Әмір мен жаза күлкі тудыру мақсатымен түрліше үкімге орайластырылады.