Химия саласындағы Нобель сыйлығы

Химиядан Нобель сыйлығы (швед. Nobelpriset i kemi) — химия саласында ғылыми жетістіктерге жеткені үшін Стокгольмдегі Швед корольдық ғылым академиясымен берілетін жоғары сыйлық.

Сыйлық швед химигі Альфред Нобельдің (1896 жылы қ.б.) 1895 жылғы өсиеті бойынша химиядан, физикадан, әдебиеттен, физиология және медицинадан жоғары жетістіктерге жетуі үшін және бүкіл әлемде бебітшілікті орнату^[1] бойынша берілетін негізгі бес сыйлықтын қатарына кіреді.

Химиядан алғашқы Нобель сыйлығы Якоб Вант-Гоффқа 1901 жылы берілді. Әрбір сыйлық иегері медальға, дипломға және соммасы жыл сайын өзгерілетін ақшалай сылыққа^[2] ие болады. Мараппаттау рәсімі жыл сайын Швецияның астанасы Стокгольм қаласында 10 желтоқсан күні өткізіледі.^[3]

Лауреаттар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Химия саласында Нобель сыйлығы лауреаттарының тізімі

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Нобель сыйлығы

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

↑ Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize. Nobelprize.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 маусым 2013. Тексерілді, 7 қазан 2008. (ағыл.)
↑ The Nobel Prize. Nobelprize.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 маусым 2013. Тексерілді, 7 қазан 2008.
↑ The Nobel Prize Award Ceremonies. Nobelprize.org. Тексерілді, 7 қазан 2008.

Нобель сыйлықтары және Нобель сыйлығының лауреаттары

Сыйлық: физика \| химия \| физиология немесе медицина \| әдебиет \| бейбітшілік \| экономика Лауреаттар тізімі: физика \| химия \| физиология немесе медицина \| әдебиет \| бейбітшілік сыйлығы \| экономика

Химия саласындағы Нобель сыйлығының лауреаттары

1901—1925	Вант-Гофф (1901) • Э. Фишер (1902) • Аррениус (1903) • Рамзай (1904) • Байер (1905) • Муассан (1906) • Бухнер (1907) • Резерфорд (1908) • Оствальд (1909) • Валлах (1910) • Кюри (1911) • Гриньяр / Сабатье (1912) • Вернер (1913) • Ричардс (1914) • Вильштеттер (1915) • Габер (1918) • Нернст (1920) • Содди (1921) • Астон (1922) • Прегль (1923) • Зигмонди (1925)

1926—1950	Сведберг (1926) • Виланд (1927) • Виндаус (1928) • Гарден / фон Эйлер-Хельпин (1929) • Х. Фишер (1930) • Бош / Бергиус (1931) • Ленгмюр (1932) • Юри (1934) • Ф. Жолио-Кюри / И. Жолио-Кюри (1935) • Дебай (1936) • Хоуорс / Каррер (1937) • Кун (1938) • Бутенандт / Ружичка (1939) • де Хевеши (1943) • Ган (1944) • Виртанен (1945) • Самнер / Нортроп / Стэнли (1946) • Робинсон (1947) • Тиселиус (1948) • Джиок (1949) • Дильс / Альдер (1950)

1951—1975	Макмиллан / Сиборг (1951) • Мартин / Синг (1952) • Штаудингер (1953) • Полинг (1954) • дю Виньо (1955) • Хиншелвуд / Семенов (1956) • Тодд (1957) • Сенгер (1958) • Гейровский (1959) • Либби (1960) • Калвин (1961) • Перуц / Кендрю (1962) • Циглер / Натта (1963) • Ходжкин (1964) • Вудворд (1965) • Малликен (1966) • Эйген / Норриш / Портер (1967) • Онзагер (1968) • Бартон / Хассель (1969) • Лелуар (1970) • Херцберг (1971) • Анфинсен / Мур / Стайн (1972) • Э. О. Фишер / Уилкинсон (1973) • Флори (1974) • Корнфорт / Прелог (1975)

1976—2000	Липскомб (1976) • Пригожин (1977) • Митчелл (1978) • Браун / Виттиг (1979) • Берг / Гилберт / Сенгер (1980) • Фукуи / Хоффман (1981) • Клуг (1982) • Таубе (1983) • Меррифилд (1984) • Хауптман / Карле (1985) • Хершбах / Ли / Полани (1986) • Крам / Лен / Педерсен (1987) • Дайзенхофер / Хубер / Михель (1988) • Олтмен / Чек (1989) • Кори (1990) • Эрнст (1991) • Маркус (1992) • Муллис / Смит (1993) • Олах (1994) • Крутцен / Молина / Роуланд (1995) • Керл / Крото / Смолли (1996) • Бойер / Уокер / Скоу (1997) • Кон / Попл (1998) • Зевейл (1999) • Хигер / Мак-Диармид / Сиракава (2000)

2001-ден бері	Ноулз / Ноери / Шарплесс (2001) • Фенн / Танака / Вютрих (2002) • Агре / Маккинон (2003) • Чехановер / Гершко / Роуз (2004) • Граббс / Шрок / Шовен (2005) • Корнберг (2006) • Эртль (2007) • Симомура / Чалфи / Тсиен (2008) • Рамакришнан / Стейц / Йонат (2009) • Хек / Нэгиси / Судзуки (2010) • Шехтман (2011) • Лефковиц / Кобилка (2012) • Карплус / Варшель / Левитт (2013) • Бетциг / Хелль / Мернер (2014) • Линдаль / Санджар / Модрич (2015) • Соваж / Феринга / Стоддарт (2016) • Хендерсон / Дюбоше / Франк (2017) • Арнольд / Уинтер / Смит (2018) • Гуденаф / Уиттингем / Ёсино (2019) • Шарпантье / Даудна (2020) • Лист / Макмиллан (2021) • Бертоцци / Мельдаль / Шарплесс (2022) • Бавенди / Брюс / Екимов (2023)