Хиуаз

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Ауыл
Хиуаз
Әкімшілігі
Ел

 Қазақстан

Облысы

Атырау

Ауданы

Құрманғазы

Ауылдық округ

Жаңаталап

Тарихы мен географиясы
Координаттары

46°36′39″ с. е. 49°03′30″ ш. б. / 46.61083° с. е. 49.05833° ш. б. / 46.61083; 49.05833 (G) (O) (Я)Координаттар: 46°36′39″ с. е. 49°03′30″ ш. б. / 46.61083° с. е. 49.05833° ш. б. / 46.61083; 49.05833 (G) (O) (Я)

Бұрынғы атаулары

Дәшін

Тұрғындары
Тұрғыны

3009 адам (2009)

Хиуаз картада
Хиуаз
Хиуаз

Хиуаз (2018 ж. дейін Дәшін)[1]Атырау облысы, Құрманғазы ауданындағы ауыл, Жаңаталап ауылдық округінің орталығы. Аудан орталығы Құрманғазы ауылынан батысқа қарай 16 км жерде.

Орналасуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Еділ өзенінің Каспий теңізіне құятын тармақтары аралығындағы шөл белдемде орналасқан.

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Хиуаз ауылының тарихы ХVIII-ғасырдан басталады. Бұрын бұл жер «Дархан» деп аталған. Мұнда қоныстанған тұрғындар негізінен мал өсіру, сауда-саттықпен, егін шаруашылығымен айналысқан. Дәшін (Хиуаз) ауылының қақ ортасымен Шарон өзені өтеді және оның кішкене салалары бар. Сондай - ақ солтүстігінде үлкен және кіші «Дархан» көлдері бар. Бұл ауылда қазақтың әншісі Мұхиттың әкесі Мерәлі правительдің ордасы (ставкасы) болған.[2]

Атырау облысы әкімдігінің 2018 жылғы 27 ақпандағы № 40 қаулысы және Атырау облыстық мәслихатының 2018 жылғы 16 наурыздағы № 197-VI бірлескен шешімімен Дәшін ауылы - Хиуаз ауылына өзгертілді.[3]

Халқы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1999 жылы тұрғындар саны 2811 адам (1382 ер адам және 1429 әйел адам) болса, 2009 жылы 3009 адамды (1495 ер адам және 1514 әйел адам) құрады.[4]

Әлеуметтік және мәдени нысандары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Ы.Алтынсарин атындағы орта мектеп — 1926 жылы бастауыш мектеп ретінде ашылды. Ал 50 – ші жылдардың басында Каганович атындағы 7 жылдық мектебі болып аталған, 1965 – 66 жылдары Ы. Алтынсарин атындағы орта мектеп болды.[5]
  • «Нұрбөбек» бөбекжай-балабақшасы
  • Дәулеткерей атындағы балалар музыка мектебі — 1987 жылы құрылды. Алғашқыда домбыра, қобыз, сырнай сыныптары болса, 1990 жылдан ұлт аспаптар оркестрі сыныбы қосылды.[6]
  • Жаңаталап ауылдық клубы

Ауыл суреттері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ауыл көшелері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Айдынғали Мәлиев көшесі
  • Бейбітшілік көшесі
  • Белжайлау көшесі
  • Дина Нұрпейісова көшесі
  • Егемен Қазақстан көшесі
  • Жастар көшесі
  • Жұмекен Нәжімеденов көшесі
  • Исатай Тайманов көшесі
  • Кеңшағыл көшесі
  • Құбаш Мұхитов көшесі
  • Құмарғали Бисенғалиев көшесі
  • Құрманғазы Сағырбайұлы көшесі
  • Мақаш Бекмұхамбетов көшесі
  • Мақсот Сәрсенов көшесі
  • Мардан Тәжібаев көшесі
  • Нәси Нұрқанаева көшесі
  • Ораз Сәрсенов көшесі
  • Өтежан Рысбаев көшесі
  • Садих Сәрсенғалиев көшесі
  • Сайып Рысқалиев көшесі
  • Тұлпар көшесі
  • Шаку Сәтеков көшесі

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Атырау облысы Құрманғазы ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы
  2. Киелі мекен, қасиетті өлке -Құрманғазы. Ағатай баспасы, Атырау-1920 ж. ISBN 978-601-7861-86-5
  3. https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V18T0004087
  4. 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том
  5. https://altynsarin.kurmangazy-bb.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Мұрағатталған 24 қыркүйектің 2021 жылы. Тарихы
  6. Құрманғазы ауданы. Шежіре. - Алматы: "Арыс" баспасы, 2008. - 312 бет + 16 бет түрлі-түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-535-7