Мазмұнға өту

Хламидомонада

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Электронды микроскоптың астындағы хламидомонада

Хламидомонада (лат. Chlamydómonas) — жасыл балдырлардың бір өкілі, ол тоқтау суларда тіршілік етеді. Хламидомонаданың жасуша қабықшасы жасунықтан (целлюлозадан) тұрады. Жасушасында цитоплазмасы, ядросы, терең астау тәрізді жасыл түс беріп тұратын хроматофоры бар. Жақсы жетілген екі талшығы, алдыңғы жағында жиырылғыш вакуольі және қызыл көзшесі болады.

Балдырлар судағы минералды тұздар мен көмірқышқыл газын бүкіл денесімен сіңіреді. Ол күн сәулесі арқылы ағзалық зат түзіп, қоректенеді. Сонымен бірге оттегі газын бөліп шығарады. Оттегімен тыныс алады.

Жыныссыз және жынысты жолдармен көбейеді. Жыныссыз көбейгенде хламидомонаданың жасушасы 2-ге, 4-ке, 16-ға, 32-ге бөлініп, әрқайсысы сонша есе кішірейген хламидомонадаға айналады. Оларды зооспоралар деп атайды. Зооспоралары аналық жасушадан бөлініп, әрқайсысы кәдімгі балдырға айналады.

Жынысты көбею кезінде де жасушадағы цитоплазма бірнешеге бөлінеді. Әрқайсысынан зооспоралардан кішірек жыныс жасушалары — гаметалар пайда болады. Олар талшықтарының көмегімен қозғалып жүріп, екі-екіден қосылып, зигота түзеді. Зиготаның сырты қалың қабықпен қапталып, бұйығу кезеңінен өтіп барып, қайтадан зооспоралар түзіп көбиеді.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Биология 7 сынып, 53 бет, Алматы «Атамұра» 2012