Хризоберилл

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Хризоберилл

Хризоберилл (грек. chrysos — алтын және берилл) — күрделі аралас тотықтар тобына жататын минерал. Химиялық формуласы: BeAҚ2O4, құрамы (%): BeO — 19,8, AҚ2 O3 — 80,2, қоспалары: Fe2O3, TіO, Cr2O3.[1] Хромды хризоберилл александрит деп аталады. Ромбылық сингонияда кристалданады. Хризобериллдің кристалдық құрылымында бериллий иондары оттек иондарымен төрттік, ал алюминий иондарымен алтылық координацияда байланысады. Жеке кристалды қысқа призма, қалақ түрінде. Жасыл сары, жасыл, қоңыр, қызыл, кейде түссіз, шыныдай жылтыр, қатт. Моос шкаласы бойынша 8,5, тығызд. 3,5 — 3,8 грамм/куб сантиметр. Пегматиттерде, доломит мәрмәрлерінде, қорымдарда альмандин, берилл, биотит, т.б. минералдармен бірге кездеседі. Хризобериллден берилл алынады, александрит 1-кластық асыл тас саналады.[2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайышов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2