Мазмұнға өту

Чернигов кінәздігі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Чернигов кінәздігі - ежелгі Русьтегі феодалдық кінәздік (XI-XIII ғ.). Орталығы Чернигов қаласы. Чернигов кінәздігі - Днепр жағалауын, Десна, Сейма, Сожа және жоғарғы Ока сағаларын қамтыды. Бұл аумақ ертеде северліктер мен полянь тайпаларына қарады.

Қалыптасуы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Чернигов кінәздігі - Любеч, Оргощ, Моровийск, Всеволож, Уненеж, Белавежа, Бахма қалаларынан, сонымен қатар құрамында Сновск, Новгород-Северский, Стародуб қалалары бар «Снов мыңдығының» жерлерінен тұрды. XI ғасырға дейін бұл жерлерді ақсүйектер мен Киевтен келген алым-салық жинайтын воеводалар билеген. Чернигов қаласы саяси тәуелсіздік алып, Владимир Святославичтің ұлдары арасындағы келісім бойынша Днепрдің сол жағалауымен қоса Мстислав Владимировичтің үлесіне тиген. Ол 1306 жылы қайтыс болғаннан соң Чернигов жері қайтып Киев жеріне қосылған болатын, 1054 жылы дербес Чернигов кінәздігі құрылып, ол Ярослав Мудрыйдың өсиеті бойынша Тмутаракань, Муроммен қоса кінәз Святослав Ярославичке берілді.

XII ғасырда Чернигов кінәздігі Киев Русінің саяси өмірінде маңызды рөл атқарды. Олар Киевтің билеушілері ретінде орыс жерінің жалпы мүддесін қорғады. Кейбірі Новгородқа да билік жүргізді. Чернигов кінәздігі иелігі негізінен Вятичтер жерінің есебінен шығысқа және солтүстікке қарай созылды. Дегенмен, өзара қайшылықтан әлсірей бастады; 1097 жылы Новгород-Северский қаласын басқарған князьдық бөлініп шықты.

XII ғасырда оның қарамағында Путивль, Рыльск, Трубчевск, Курск, Вщиж иеліктері болды. Чернигов кінәздігінің соңғы билеушісі Михаил Всеволодовичтің оңтүстік орыс жерлері мен Новгородты өз билігіне қосып алу мақсат моңғол-татар шапқыншылығына байланысты орындалмай қалды. 1239 жылы Чернигов кінәздігін моңғол-татарлар өртеп жіберді. Сол кезден бастап ол дербес өмір сүруден қалды.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы, 1976 ж., 8 том