Шамс әл-Дин әл-Ансари ад-Димашки
Шамс әл-Дин әл-Ансари ад-Димашки | |
شمس الدين محمد بن أبي طالب الدمشقي | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері |
Дамск |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері |
Палестинадағы Сафад |
Ұлты |
араб |
Мансабы |
география |
Шамс әл-Дин әл-Ансари ад-Димашки (араб.: شمس الدين محمد بن أبي طالب الدمشقي; 1256, Дамаск — 1327) — арабский географ.
Қала маңындағы Рабве деген шағын мекенде имам болған. Шамс ад-Диннен қалған мұра көп. Әсіресе 1300 ж.ш. жазылып біткен «Нухбату-д-дахр фи аджаиби-ль-барр ва-ль-бахр» құрлық пен теңіздің таңғажайып құбылыстарын суреттейтін тарихи географиялық еңбегі ғылыми әлtмге әйгіленді. Кітап тоғыз тараудан тұрады.
- Бірінші тарауда Жердің түрі мен көне дәуірден қалған кейбір ескерткіштер сөз болады.
- Екінші тарауда минералдар мен асыл тастар,
- үшіншіде өзендер мен бастаулар туралы айтылады.
- Төртінші тарау адамдар мінездемесіне арналған.
- Бесінші тарау адамдар мінездемесіне арналған
- Жетінші тарауда Қиыр Шығыстан Батысқа қарай «Шығыс» мемлекеттері сөз етіледі.
- Сегізінші тараулары мұсылман елдеріне арналған болатын.
- Tоғызыншы тараулары мұсылман елдеріне арналған болатын.
Қазақстанның орта ғасырдағы тарихы үшiн авторды оңтүстік-батыс аудандар жөнінде келтірілген тарихи, географиялық мәліметтері аса құнды. Кітапта сол замандағы қалалар, түрік халықтары мен тайпалары, қыпшақтардың тайпалық құрамы аталады. Түріктер туралы этнографиялық материалдар бар, татар-монғол басқыншыларының Шығыстан ьатысқа қарай шеруі, Хорезмшаһ тарихы баяндалады. Ад-Димашки шығармалары 1866 және 1923 жылдары басылып шыққан. Дания арабтану ғалымы Аугуст Фердинанд Микаэль ван Мереннің француз тіліне аударған толық нұсқасы бар.[1]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы, 1976ж., 8 том