Шамс әл-Дин әл-Ансари ад-Димашки

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Шамс әл-Дин әл-Ансари ад-Димашки
شمس الدين محمد بن أبي طالب الدمشقي
Туған күні

1256 (1256)

Туған жері

Дамск

Қайтыс болған күні

1327 (1327)

Қайтыс болған жері

Палестинадағы Сафад

Ұлты

араб

Мансабы

география

Шамс әл-Дин әл-Ансари ад-Димашки (араб.: شمس الدين محمد بن أبي طالب الدمشقي‎; 1256, Дамаск — 1327) — арабский географ.

Қала маңындағы Рабве деген шағын мекенде имам болған. Шамс ад-Диннен қалған мұра көп. Әсіресе 1300 ж.ш. жазылып біткен «Нухбату-д-дахр фи аджаиби-ль-барр ва-ль-бахр» құрлық пен теңіздің таңғажайып құбылыстарын суреттейтін тарихи географиялық еңбегі ғылыми әлtмге әйгіленді. Кітап тоғыз тараудан тұрады.

  1. Бірінші тарауда Жердің түрі мен көне дәуірден қалған кейбір ескерткіштер сөз болады.
  2. Екінші тарауда минералдар мен асыл тастар,
  3. үшіншіде өзендер мен бастаулар туралы айтылады.
  4. Төртінші тарау адамдар мінездемесіне арналған.
  5. Бесінші тарау адамдар мінездемесіне арналған
  6. Жетінші тарауда Қиыр Шығыстан Батысқа қарай «Шығыс» мемлекеттері сөз етіледі.
  7. Сегізінші тараулары мұсылман елдеріне арналған болатын.
  8. Tоғызыншы тараулары мұсылман елдеріне арналған болатын.

Қазақстанның орта ғасырдағы тарихы үшiн авторды оңтүстік-батыс аудандар жөнінде келтірілген тарихи, географиялық мәліметтері аса құнды. Кітапта сол замандағы қалалар, түрік халықтары мен тайпалары, қыпшақтардың тайпалық құрамы аталады. Түріктер туралы этнографиялық материалдар бар, татар-монғол басқыншыларының Шығыстан ьатысқа қарай шеруі, Хорезмшаһ тарихы баяндалады. Ад-Димашки шығармалары 1866 және 1923 жылдары басылып шыққан. Дания арабтану ғалымы Аугуст Фердинанд Микаэль ван Мереннің француз тіліне аударған толық нұсқасы бар.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы, 1976ж., 8 том