Шыртылдақ

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Шыртылдақ. Қаншалықты дұрыс екенін анық айту қиын, түсіндірме сөздікте «тортасы айырылған сары майға жылқы майын қосып жасаған тағам» мағынасы берілген. Қазақстанның кей жеріндегі тұрғындар тілінде — қорытылған сары май да «шыртылдақ» қалпында аталады. «Дастарқанға ірімшік, құрт, сары май, шыртылдақ, жент қосарластыра тегілді» (Ә. Көшімов, Қысталаң.). Түркі жазба ескерткіштерінен мынаны оқимыз: серіт — қорытылған (май). Қазіргі түркі тілдері ішінде бұл мағына чуваш тілінде сақталған: шаарат — еріту, қорыту. Осы деректерге сүйенсек, қазақ тілінде де алғаш «шырт май» тіркесінде қолданылып, бірте-бірте «май» сөзі түсіріліп, «шырт» тұлғасына жұрнақтар қосыла келіп, «шыртылдақ» болып қалыптасқан. Сонда «шыртылдақ» тұлғасы қазіргі түсінігіміздегі «қорытылған» болмақ.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6