Шығыс жекпе-жектері

Шығыс жекпе-жектері, Азия құрлығында өмір сүрген әртүрлі халықтар қашаннан бір-бірімен мидай араласып келеді. Бұл олардың арасындағы дене тәрбиесі мен спортта да анық байқалады. Ондағы ерекшелік Азия халықтарының тен жаттығуларында ұқсастық тамырларындағы біртектілік. Бұлардың барлықтары да денсаулықты сақтау мен қорғау, өз отандарының тәуелсіздігі мен тұтастығын сақтау, жауынгерлік дайындық ретінде дүниеге келген. Жалпы Ш. жекпе-жектерінің мынадай негізгі көздер біріктіреді. Оның негізін Оңт.-шығыс халықтарында дао философиясы, Инь-Ян күштерінің біртұтастығы (ағаш, от, жер, металл, су) өзара байланысы; йога-дене мен рух күшінің бірлігі оған психотерапиялық әсер ету; дала халықтарында бостандыққа, кеңдікке деген құштарлық құрайды.

Ш. Жекпе-жектерін осылайша жіктеу оны меңгеру үшін қажет. Мұнда мынадай қағиданы есте сақтау қажет: әдістерді үйренуге 6 ай, дене тәрбиесі ретінде білуге 2 жыл, мәдениет деп бойға сіңірген бүкіл ғүмыр қажет дегенді ескерген жөн.

Шығыс жекпе-жектері - спорт түрлеріне Азия құрлығын мекендеген халықтар арасында қарсыластарын жеңу және олардың шабуылынан қорғану мақсатында талай ғасырлар бойы дамып, өркендеп келе жатқан Айкидо, Таэквандо, Ката, Каратэ, сияқты т.б. жекпе-жек спорт түрлері жатады. Ш. Жекпе-жектеріндегі қарулар - сойыл, балға, шоқпар; Ағаш қарулар-таяқ, шыбық, айыр, бақан, шанышқы; сапты өткір қарулар - орақ, шалғы, балта, айбалта, ілмек, сүңгі, бекі, пышақ, қанжар, қылыш, семсер; майысқақ қарулар - шылбыр, шынжыр, қамшы, құрық, бүғалық, дойыр, арқан; киетін карулар - киме (кастеттер), ататын, лақтыратын карулар - садақ, арбалет, орақ (бумеранг), шар, тас т. б.