Ырғызбай Досқанаұлы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Ырғызбай Досқанаұлы, Ырғызбай әулие (1787, қазіргі Шығыс Қазақстан облысы, Жарма ауданы Қапанбұлақ станциясының маңы, Қарақия тауы – 1850, Тарбағатай ауданы Күмісті бастауы) – Орта жүзге белгілі халық емшісі, әулие, көріпкел, ел билеушісі.

Найман елі ішіндегі Қыржы руының Мәмбетқұл атасынан шыққан.

Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ырғызбай жасынан шипалы шөптерді пайдалана отырып, талайдың дертін жазып емдеген. Ол аурулардың тамырын ұстап, алақанына, тырнағына, бет-әлпетіне қарап аурудың түрін ажыратып, шипалы тамыр-шөптерден дәрі-дәрмекті өзі дайындаған. Сондай-ақ қолмен сылап-сипау арқылы да ем-дом жасаған және көріпкелдік қасиеті де үлкен болған. Ол алыстан қиналып келе жатқан науқасты күні бұрын болжаған, сырқаттарды ақысыз-пұлсыз емдеп, ауқаттылардың берген дүниесін, пұлын жетім-жесірлерге, кедей-кепшіктерге үлестірген.

Ел аузында[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ел аузындағы әңгімелерге қарағанда Ырғызбай арнайы шақырумен Шыңғыстауға барып, белгілі би Құнанбай Өскенбайұлын емдеп, асқынған ауру-шешек дертінен жазған. Атақты айтыс дүлдүлі, ақын Түбекті де емдеп, жараларынан жазған деген дерек бар. Ырғызбайдың баласы Кенжалы би, немересі Әбсейіт болыс болған.

Мазары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ұрпақтарының қатысуымен 1990 ж. Ырғызбай басына күмбезді мазар тұрғызылып, әр түрлі рәсімдерді өткізуге арналған арнайы орын салынды. Ырғызбай әулиенің жатқан жері киелі орын болып есептеліп, қазірде көп адам басына барып тағзым етеді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Смағұлов Т., Найман Мәмбетқұл және Ырғызбай әулие әулеттері, Сем., 2005.