Ь

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
  Қазақ кирил әліпбиі  
-{Аа}- -{Әә}- -{Бб}- -{Вв}- -{Гг}- -{Ғғ}- -{Дд}-
-{Ее}- -{Ёё}- -{Жж}- -{Зз}- -{Ии}- -{Йй}- -{Кк}-
-{Ққ}- -{Лл}- -{Мм}- -{Нн}- -{Ңң}- -{Оо}- -{Өө}-
-{Пп}- -{Рр}- -{Сс}- -{Тт}- -{Уу}- -{Ұұ}- -{Үү}-
-{Фф}- -{Хх}- -{Һһ}- -{Цц}- -{Чч}- -{Шш}- -{Щщ}-
-{Ъъ}- -{Ыы}- -{Іі}- -{Ьь}- -{Ээ}- -{Юю}- -{Яя}-

ькириллицаға негізделген әліпби хәрпі, жіңішкелік белгі.

Ешқандай дыбыстың таңбасы емес. Ь кейде қатар айтылған дауыссыз дыбыс пен дауысты дыбыстың арасын бөліп, ажыратып айту үшін және дауыссыз дыбыстардың жіңіщкелігін білдіру үшін алынған шартты таңба ретінде жұмсалады. Мысалы, почтальон, бандероль.

Қазақ тілінде бұл таңба қолданылмайды. Себебі қазақ тілінің заңдылықтарына сәйкес егер де сөздегі дауысты дыбыстар жіңішке болса дауыссыз дыбыстар жұмсарады. Мысалы, айтылуы -"Эль", жазылуы- "Ел".

Бұл таңба орыс тілінен енген сөздерге ғана қолданылады. Ь сөз аяғында жіңішкелік белгі ретінде келгенде, ол сөзге дауыссыз дыбыстан басталған қосымша жалғанса, жіңішкелік белгі сақталып жазылады (секретарьға), ал дауысты дыбыстан басталған қосымша жалғанса, ол (ь) түсіріліп жазылады (ұйымның секретары[1][2][3].

Кодтар кестесі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Код Регистр Ондық
код
16-лық
код
8-дік
код
Екілік код
Юникод Бас 1068 042C 002054 00000100 00101100
Кіші 1100 044C 002114 00000100 01001100
ISO 8859-5 Бас 204 CC 314 11001100
Кіші 236 EC 354 11101100
KOI 8 Бас 248 F8 370 11111000
Кіші 215 D8 330 11011000
Windows 1251 Бас 220 DC 334 11011100
Кіші 252 FC 374 11111100

HTML жүйесінде бас әріп «Ь»-ны Ь немесе Ь, ал кіші «ь» әріпін - как ь немесе ь деп белгілейді.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3
  2. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 5 том
  3. Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet