Эдвард Джон Смит
| Эдвард Джон Смит | |
| Edward John Smith | |
 | |
| Туған күні |
28. 01. 1850 |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні |
15. 02. 1912 |
| Қайтыс болған жері |
Атлант мұхиты, (RMS Titanic бортында) |
| Азаматтығы | |
| Қызметі |
Кеме капитаны |
| Әкесі |
Эдвард Смит |
| Анасы |
Кэтрин Хэнкок (Марш) |
| Жұбайы |
Сара Элеонора Пеннингтон |
| Балалары |
Хэлен Мэлвилл Смит |
Эдвард Джон Смит (ағылш. Edward John Smith, 27 қаңтар 1850 — 15 сәуір 1912) — ағылшын теңіз офицері, "Титаник" кемесінің капитаны ретінде көпке белгілі.
Өмірбаяны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]12 жасында теңіздегі карьерасын бастау үшін Ливерпульге аттанған. A. Gibson & Co кеме компаниясына жұмысқа тұрады. 1867 жылдан бастап «Сенатор Уэбер» кемесінде көмекші ретінде қызмет атқарады. Оның алғаш капитандық еткен кемесі 1000-тонналық «Лиззи Феннел" жүк тасымалдаушы лайнері болатын. Бірақ кейін жолаушылар тасымалдайтын кемелерде жұмыс жасағысы келіп, 1880 жылдан атақты "Уайт Стар Лайн" компаниясының қарамағындағы кемелерді басқарады.
1887 жылы Саре Элеоноре Пеннингтонге үйленді. 1898 жылы қызы Хелен Мелвилл Смит дүниеге келді.
"Титаник" апаты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ұзақ жылдар бойы компанияға қарасты «Адриатик», «Маджестик», «Коптик» және «Олимпик» кемелерін басқарады. Жұмысын қанша ықыласпен атқарса да, ол басқарған кемелер сәтсіздікке көп ұшырайтын. 1906 жылы ол басқарған "Балтик" кемесінде сапарлап бара жатқанда өрт шығып, 1911 жылы "Олимпик" кемесі американдық бір лайнерге соқтығысады. Соған қарамастан, ол "Уайт Стар Лайн" компаниясындағы ең абыройлы тұлға болды, сондықтан да "Титаник" кемесінің алғашқы сапарын басқару бақыты Смитке бұйырды.
1912 жылы 14 сәуірде "Титаник" алғашқы сапарында сәтсіздікке ұшырайды. "Америкаға жылдам жетіп, әлемдік рекорд жасаймыз" деген компания басшыларының ұйғаруымен кеме барынша жылдамдықпен келе жатып, айсбергке соқтығысады. Кеме барлаушылары айсбергті жақындап қалғанда ғана аңғарып, кемені бұрып әкетуге үлгере алмайды. Нәтижесінде кеменің оң бүйірі тесіліп, ішіне су толы бастайды. Кеме матростары қанша тырысса да не бары 16 қайыққа 2000-нан аса жолаушыны жайғастыра алмай, 1500-дей адам (олардың ішінде экипаж мүшелері де бар) опат болады.
Капитан Эдвард Смит те қайтыс болады. Оның қандай жағдайда қайтыс болғаны белгісіз. Баз біреулер кеменің штурвалын ұстап, өлімді қасқайып қарсы алған деседі. Енді біреулер кеме суға шөгіп бара жатқанда кішкентайды сәбиді құшақтап, суда тұрғанын көргенін баяндайды. Нақты не болғанын ешкім де білмейді.
Бұл оның зейнетке шығар алдындағы соңғы теңіз сапары еді.
Англиядағы Личфильд қаласында Эдвард Смитке арнап статуя орнатылған.
Кино әлемінде
[өңдеу | қайнарын өңдеу]"Титаник" жайлы түсірілген көркем фильмдерде Эдвард Смиттің рөлін ойнаған актерлер.
- 1943: Титаник — Отто Вернике
- 1953: Титаник — Брайан Эйерн
- 1958: «Титаниктің» ақыры — Лоуренс Нэйсмит
- 1979: «Титаникті құтқарыңдар!» — Гарри Эндрюс
- 1996: Титаник — Джордж Скотт
- 1997: Титаник — Джон Каннингхэм
- 1997: Титаник — Бернард Хилл
- 2001: Титаник: аңыз жалғасады — Дыбыстаған Кеннет Белтон
- 2005: Титаник туралы аңыз — Алан Ротуэлл
- 2008: «Титаник» кім суға батырды? — Малкольм Тирни
- 2012: Титаник — Дэвид Колдер
Әдебиет әлемінде
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Titanic: A Night Remembered. Stephanie Barczewski
- Фицгиббон, Шинейд. Титаник: TITANIC History in an Hour / Шығарушы редактор А. Райская. — М.: КоЛибри, 2014. — С. 36—37, 49, 57—59, 63, 66, 78, 87, 103—120, 121—126. — (Бір сағаттық тарих). — 5000 дана. — ISBN 978-5-389-07-46-2, УДК 94(100), ББК 83.3(0)6, Ф66.
- "Альбатрос аңызы" (Массагет.кз сайты)