Экологиялық мигранттар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Экологиялық мигранттар немесе климаттық босқындар-жергілікті ортада кенеттен немесе ұзақ мерзімді өзгерістерге байланысты өз туған өңірінен кетуге мәжбүр адамдар. Бұл олардың әл-ауқатына немесе өмір сүруіне кепілдік беретін қаражатқа қауіп төндіретін өзгерістер. Мұндай өзгерістер құрғақшылықтың күшеюін, шөлейттенуді, теңіз деңгейінің жоғарылауын және маусымдық ауа райы жағдайының бұзылуын (мысалы, муссондар) қамтиды деп саналады. Климаттық босқындар қашып немесе басқа елге қоныс аудара алады, немесе олар өз елінің ішінде қоныс аудара алады.

"Экологиялық көші-қон" ұғымының бірыңғай және нақты анықтамасын тұжырымдауға байланысты проблемаларға қарамастан, 2000-шы жылдары бұл тұжырымдама ерекше өзектілікке ие болды. Өйткені саясаткерлер, экологтар мен әлеуметтанушылар климаттың өзгеруінің және қоршаған ортаның жалпы құлдырауының әлеуетті әлеуметтік салдарын тұжырымдауға тырысады. "Егер болжанбаса" адамды Климаттық босқын деп санау үшін табиғат немесе қоршаған орта қудалаушы деп саналуы мүмкін.

Анықтама және түсінік[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Климаттық босқындар іс жүзінде босқынның бірде-бір заңды анықтамаларына сай емес. Барлық климаттық босқындар өз туған елінен қоныс аудармайды, кейде олар тек өз шыққан елінің шегінде жылжиды. Сонымен қатар, босқындар өз үйлерінде олардың қудалайтын қорқынышынан немесе қоғамдық тәртіпті елеулі бұзатын "жалпыға бірдей зорлық-зомбылық немесе оқиғалар" салдарынан кетіп қалмайды." босқын кім екенін анықтау 1951 жылы оның алғашқы халықаралық және заңдық міндетті анықтамасы күнінен бастап кеңейтілгеніне қарамастан, қоршаған ортаның өзгеруіне байланысты қашуға мәжбүр болған адамдарға бұрынғысынша босқындар сияқты құқықтық қорғау берілмейді.

"Экологиялық босқын" термині алғаш рет Лестер Браун 1976 жылы ұсынылды. Халықаралық көші-қон ұйымы (хом) экологиялық мигранттардың келесі анықтамасын ұсынады:

"Экологиялық көшіп-қонушылар-бұл қоршаған ортадағы кенеттен немесе прогрессивті өзгерістерге байланысты. Олардың өміріне немесе өмір сүру жағдайына теріс әсер ететін, өздерінің әдеттегі үйлерінен кетуге немесе оның пайдасына уақытша немесе тұрақты таңдау жасауға мәжбүр болатын және не өз елінің шегінде не одан тыс жерлерде орын ауыстыратын адамдар немесе адамдар тобы ."

Климаттық босқындар немесе климаттық көшіп-қонушылар-бұл климаттың өзгеруінің кем дегенде үш салдарының бірімен: теңіз деңгейінің жоғарылауымен, экстремалды ауа райы құбылыстарымен, құрғақшылықпен және судың жетіспеушілігімен байланысты табиғи ортада кенеттен немесе біртіндеп өзгерістерге байланысты " қашып кетуге мәжбүр болған экологиялық көшіп-қонушылардың жиыны."