Электромагнитті
Секундына 300 мың километр жылдамдықпен қозғалатын электромагниттік сәулелену бізді айнала қоршап жатыр. Ол тіпті ғарыштық вакуумда да бар, өйткені ол таралуға орта талғамайды.
Электромагниттік сәулеленудің жылдамдығы = 3x108м/с. Бұл – жарық жылдамдығы
Оның сәулелену ошағындағы электрондар қозғалысынан пайда болатын энергиясы электр және магнит өрісі ретінде тарайды.
Бұл өрістер бір-біріне перпендикуляр тербеліп, көлденең толқын бойымен қозғалады, яғни олар қозғалыс бағытына перпендикуляр.
Толқын ұзындығының диапазоны өте үлкен. Ол атом өлшемінен басталып, мыңдаған километрге дейін жетеді.
Бұл электромагниттік спектр деп аталады.
Электромагниттік спектр[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Спектрдегі толқындар өздерінің толқын ұзындықтарымен немесе жиіліктерімен, яғни, бір секундтағы толқын санымен сипатталады.
Ең ұзыннан ең қысқасына дейінгі қатар мынадай: радиотолқындар, микротолқындар, инфрақызыл сәулелер, көрінетін жарық, ультракүлгін сәулелер, рентген сәулелері және гамма сәулелер.
Жұлдыз, Күн сияқты электромагниттік сәулеленудің табиғи көздері де бар.
Микротолқын мен радиотолқын секілді, сәулеленуді өткізетін көптеген жасанды көздер де жасалып, жетілдірілді.
Электромагниттік сәулеленуден пайда болған энергияны көп мақсатта қолдануға болады.
Толқын ұзындығы қысқарған сайын, жиілік те толқын тасымалдайтын энергия мөлшерімен қатар өседі.
Жоғары жиілікті ультракүлгін, рентген және гамма сәулелері атом не молекуладан электрондарды босата алатындай белсенді болады.
Бұл иондалу деп аталады. Атомдар зарядталған иондарға айналып, әртүрлі қасиеттерге ие болуы мүмкін.
Табиғи және техногенді көздерден бастау алатын электромагниттік сәулеленудің тіршілік үшін маңызы зор.
Электромагниттік сәулелердің электромагниттік спектріндегі алатын шегі өте үлкен. Бұл сәулелер қайдан келеді және оның жиіліктері мен толқын ұзындықтары қалай өзгереді? Маңызды деректер
Электромагниттік сәулелер біздің айналамызды қоршап тұрады және оның қуаты қатты өзгереді. Электромагниттік сәулелену электромагниттік спектрде өлшенеді. Табиғи және жасанды электромагниттік сәулелер болады. Ол бізге пайдалы, зиянсыз немесе қауіпті де болуы мүмкін.
Дереккөздер:[өңдеу | қайнарын өңдеу]
https://www.twig-bilim.kz/film/the-electromagnetic-spectrum-5718/ Мұрағатталған 18 ақпанның 2015 жылы.