Электромобиль
Электромобиль - аккумулятор батареяларынан күш алатын электроқозғағыш арқылы қозғалатын көлік құралы.[1]
Электромобиль - іштен жанатын қозғалтқышпен емес, тәуелсіз электр энергия көзінен (батареялар, отын элементтері, конденсаторлар және т.б.) қоректенетін бір немесе бірнеше электр қозғалтқыштары арқылы басқарылатын автомобиль. Электромобильді іштен жанатын қозғалтқышы және электр беріліс қорабы бар автомобильдерден, сондай-ақ троллейбустар мен трамвайлардан ерекшелеу керек.
2020 жылы электрмен жүретін көліктердің үлесі әлемдегі көліктердің жалпы санының 0,7%-ын құрады.
Аккумуляторлық батареялар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Аккумуляторлық электрмобильдер - бұл электрмобильдердің алғашқы және қарапайым түрі. Алғашқы жұмыс істейтін модельдер XIX ғасырдың соңында салынған. АҚШ-та ХХ ғасырдың 20-жылдарына дейін белсенді пайдаланылды.[2] 30-40 жылдары Германияда өте белсенді қолданылды. 1947 жылдан бастап Англияда кеңінен пайдаланылып келеді.
Жалпы жағдайда аккумуляторлық электрмобильдің схемалық схемасы келесідей: аккумуляторлық батарея электр сымдары және тартқыш электр қозғалтқышын реттеу (басқару) жүйесі арқылы ТЭҚ-қа қосылады, ол өз кезегінде негізгі беріліске айналу кезеңін береді. Зарядтау қуатының үш негізгі деңгейі бар: 1 деңгей және 2 деңгей — 120 вольт — 240 айыр, ал 3 деңгей — күшті кабельдер мен инверторлары бар арнайы жабдықты қажет ететін жылдам зарядтау.[3]
Отын элементтері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
ОЭ-мен (отын элементтерімен) жабдықталған электрмобильдерге тән ерекшелік - энергия сыйымдылығы өзгерген кезде энергетикалық қондырғының массасы өзгермейді, ал диапазонның ұлғаюына отын бактарындағы (ІЖҚ бар автомобильдердегідей) отын массасының артуы арқылы қол жеткізуге болады.[4]
Сөйтіп, бір жағынан, ОЭ электрмобильдің жүріс қорын едәуір арттыруға мүмкіндік береді, бірақ екінші жағынан, олар электрмобильдер отын құны жоғары, сонымен қатар уытты болып келуі мүмкін және өңделген кезде ОЭ атмосфераға зиянды заттар шығаруы ықтимал. Ауа-алюминий электрхимиялық генераторлары бар электрмобильдерде электр тогын алу үшін, ауа - алюминий отын элементінде алюминийдің тотығу процесі пайдаланылады.
Күн батареялары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
"Күн мобильдері" деп аталатын күн энергиясымен жұмыс істейтін электрмобильдердің көптеген конструкциялары бар, бірақ олардың жалпы түйткілді мәселесі батареялардың төмен тиімділігі болып келеді (әдетте, шамамен 10-15 %, озық әзірлемелер 30%-ға дейін қол жеткізуге мүмкіндік береді), мұның өзі тәуліктік жүісті азайта отырып, бір күн ішінде энергияның едәуір мөлшерін сақтауға мүмкіндік бермейді; сондай-ақ, күн батареялары түнде және бұлтты ауа-райында пайдасыз болып келеді. Екінші мәселе — күн батареяларының қымбатқа түсуі.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.
- ↑ Worth the Watt: A Brief History of the Electric Car, 1830 to Present. caranddriver.com. Тексерілді, 20 қазан 2022.
- ↑ Upending people’s misconceptions about EVs. mytukar.com. Тексерілді, 20 қазан 2022.
- ↑ Fuel Cell Electric Vehicle. sciencedirect.com. Тексерілді, 20 қазан 2022.
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |