Эмине Семие Онасья

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту


Эмине Семие Онасья (Эмине Вахиде деп те танымал, 28 наурыз 1866 жыл, Константинополь – 1944, Ыстанбұл) — түрік жазушысы, мұғалім, белсенді және алғашқы феминисттердің бірі.

Өмірбаяны

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Эмине 1866 жылы 28 наурызда Константинопольде[1] дүниеге келген. Ол Ахмед Джевдет пашамен Адвие Рабия Ханымның екінші қызы және жазушы Әлие Фатманың әпкесі[2][3]. Эмине Семие жеті жыл бойы Франция мен Швейцарияда психология мен әлеуметтануды оқыды[1][4]. Ол Еуропада білім алған алғашқы Осман империсының мұсылман әйелдерінің бірі болды[4].

1882 жылдан бастап Эмине Семие Ыстанбұлда және басқа қалаларда түрік тілі мен әдебиетінен сабақ берді. Ол қыздар мектебінде инспектор және Сисли Эфтал ауруханасында кіші медбике болып жұмыс істеді[1]. Эмине «Пікір» және «Ханымдарға арналған газет»[1] газеттерінде жарияланған білім және саясат туралы мақалаларды жазды. Ол 1893 жылы «Hulasa-i Ilm-i Hesap» атты математика оқулығын жазып шығарды[5]. Эмине Семиенің ең танымал шығармалары – «Кедейлік»[6] және «Тозақ шұңқыры»[1] хикаялары.

Әпкесі Әлие Фатмамен бірге Эмине Осман империясындағы әйелдер құқығын қорғау қозғалысының ең маңызды тұлғаларының бірі болып саналады[7][8]. Ол бірнеше қайырымдылық ұйымдарын құруға қатысты, олардың мақсаты әйелдерге көмектесу болды[2]. Эмине әйелдердің құқықтарын кеңейту үшін де күресті. Ол «Бірлік және прогресс» партиясының, сондай-ақ Осман Демократиялық партиясының мүшесі болды[1]. 1920 жылы Эмине Семие Түрік баспасөз қауымдастығының басқарма құрамына кірді[9].

Жеке өмірі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Эмине ұзақ уақыт бойы Парижде тұрды. Ол екі рет тұрмыста болды. Бірінші күйеуінің аты Мұстафа бей, екіншісі Решит паша. Екі неке де ажырасумен аяқталды. Эминенің Джевдет Лагаш деген ұлы болды. Эмине Семие 1944 жылы Ыстанбұлда қайтыс болды[4].

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ a b c d e f Emine Semiye. Ministry of Culture (Turkey). Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 наурыз 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 28 тамыз 2012.
  2. ↑ a b Emine Semiye  (түрік.). Kitap Yurdu (Book Land). Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 ақпан 2012.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 28 тамыз 2012.
  3. ↑ http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/sk_modernlesme/sk_modernlesme.htm
  4. ↑ a b c {{{тақырыбы}}}.
  5. ↑ https://books.google.com/books?id=Vq5Rvpzo_UsC&pg=PA226&lpg=PA226&dq=emine+semiye&source=bl&ots=jC5bG8mZlp&sig=MR2Pb8XWh-2Q2vEqBy_Kxmvxbes&hl=en&redir_esc=y#v=onepage&q=emine%20semiye&f=false
  6. ↑ Sefalet - Emine Semiye. Alternative Books. Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 қазан 2013.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 28 тамыз 2012.
  7. ↑ Kurnaz, Şefika Fatma Aliye’nin Emine Semiye’ye Bir Mektubu (A letter of Fatma Aliye to Emine Semiye). ASOS Index. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 қазан 2017.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 28 тамыз 2012.
  8. ↑ Elif Bilgin An analysis of Turkish modernity through discourses of masculinities (PhD Thesis). Middle East Technical University (қазан 2004). Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 сәуір 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 23 қараша 2013.
  9. ↑ http://www.questia.com/read/121164961/istanbul-under-allied-occupation-1918-1923 Мұрағатталған 7 желтоқсанның 2019 жылы.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Эмине_Семие_Онасья&oldid=3367981» бетінен алынған