Ғашықтық тілі – тілсіз тіл

«Ғашықтық тілі – тілсіз тіл...» — Абайдың 1894 ж. жазған өлеңі. Әрқайсысы 2 тармақты 2 шумақтан тұрады, көлемі 8 жол. Өлең сүйіспеншілік тақырыбын қозғайды. Ақын махаббатты кез келген пенде түсіне бермейтін, жұмбақ, тылсым дүние ретінде сипаттап, ғашықтық сезімінің терең сырына ой жүгіртеді. Жастардың бірін-бірі сүйіп, ұнатуы - олардың өз ісі, оған илансаң да, күлсең де - мейлің дейді. Автор одан әрі ғашықтық дертінің өз басында да болғанын, оны шын жүректен ұға білгенін, енді оның алыстап, жырақтап кеткенін, қайта оралмайтынын айта келіп, махаббат «енді ішіме қонбайды» деп түйеді. Өлең 8 буынды қара өлең ұйқасына құрылған. Алғаш рет «Қазақ ақыны Ибраһим Құнанбайұғылының өлеңі» деген атпен 1909 ж. Санкт-Петербургте жарық көрген жинақта жарияланды. Өлеңнің 1909 жылғы жинақта берілген алғашқы шумағындағы «Көзбен көр де ішің біл» деген 2-жолы, кейін Мүрсейіт қолжазбаларына сүйеніп «Көзбен көр де ішпен біл» деп өзгертілді. Абайдың бұл өлеңіне композитор С. Мұхаметжанов, М. Қойшыбаев жеке-жеке ән жазды. Орыс, өзбек, тәжік, түрікмен, татар, қырғыз, қарақалпақ, ұйғыр тілдеріне аударылған.