Ғұбайдолла Бердяев

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Бердяев Ғұбайдолла - Алаш қозғалысында белсенділігімен ел көзіне түскен қоғам қайраткерлерінің бірі Бердиев Ғұбайдолла Есқалиұлы 1885 жылы Орал облысы Гурьев уезінің Қарашығанақ ауылында туған. 1906 жылы Қазан малдәрігерлік институтын бітірген. Мамандығы мал дәрігері, солай бола тұра әлеуметтік жұмыстарға белсене қатысып, Алаш қозғалысының белді мүшесіне айналды. Атасы Мүсірәлі болыс болған, көп нәрсені көңіліне тоқыған білікті адам екен. Ғұбайдолланың елшілдік, әлеуметшілдік бағыт ұстануына сол атасының ел арасындағы беделі де ықпал еткен. Ғұбайдолла Есқалиұлы бала кезінде Есбол ауылындағы «Қызыл үй» аталатын екі сыныпты, онан соң Гурьевтегі Романов мектебіне түсіп, оны 1909 жылы тамамдайды. Сөйтіп жас кезінен орыс тілін біршама жетік меңгерген ол Орал реалды әскери мектебіне түсіп, оқуын жалғастырады. Азамат болған шағында білім жолын куып, Қазан малдәрігерлік институтына түседі. Оқып жүрген кезінде-ақ жасырын социал-демократтар партиясының мұсылмандар «ячейкасына» қатысады. Сол ұйымға қатынаса жүріп, қоғамды, әлеуметтік тарихи жағдайларды терең түсінеді. Оның бұл демократтық көзқарасы мен ұлтшылдық бағыты патша үкіметінің назарынан тыс қалмайды. Ақыры Қазандағы студенттер қозғалысына қатысқаны үшін қуғынға үшырайды. Оралға келген соң «Қазақ конституциялық-демократиялық» партиясын құруға атсалысып, партияның бағдарламасын даярлау жұмысына қатысады. 1911- 1913 жылдары Шәңгерей Бөкеев, Бақытжан Қаратаев, Ғұмар Қараш ұйытқы болған «Қазақстан» газетін шығарушылардың бірі осы Ғұбайдолла Бердиев екен. 1917 жылы бірінші жалпықазақ сиезінде Орал облысынан Бүкілресейлік құрылтай жиналысына депутаттыққа кандидат болып ұсынылады. Сол жылы Уақытша үкіметтің Гурьев уезіндегі комиссары болып тағайындалады. 1918- 1919 жылдары Гурьев уезінің Қарабау болыстық жер басқармасын басқарады. 1921 жылы аурудан қайтыс болады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7