Ғұбайдолла Жәңгірұлы Бөкеев

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Ғұбайдолла Жәңгірұлы Бөкеев, Ғұбаш,Генерал Шыңғысхан (1840, Орда — 1909, Ялта қаласы) — қазақтан шыққан әскери қайраткер, Ресей армиясының генералы. Бөкей ордасын билеген Жәңгір ханның кіші баласы. Ата-анасынан жастай айрылып, Петербургтегі Императорлық паж корпусында оқыды. 1857 жылдан бастап Орынбор мен Самар генерал-губернаторы басқармасында лейб гвардиялық казак-орыс полкінің корнеті дережесінде әскери- әкімшілік қызметте болды. 1865 ж. князь лауазымы мен гвардия ротмистрі шенін алды. 1866 ж. Дон казак-орыс ескері қарамағына ауыстырылды. Әскери іске зеректігі арқасында 1868 ж. оған полковник атағы берілді. 1874 ж. II Александр патша жарлығымен Бөкеевке Петербуртте телеграф департаментін басқару жүктелді. Оған қоса Ішкі істер минститутгінде қазақ жүртын басқару мәселелеріне араласады. 1877-78 ж. флигель-адъютант Бөкеев Балқанға жіберіліп, орыс-түрік соғысына қатысты. Плевне қаласының түбінде ерекше қолбасшылық қабілет танытқаны үшін генерал-майор шені берілді, «Ерлігі үшін» алтын қылышымен, 1-дер. Анна орденінен бастап Ресейдің жоғары наградаларының түгелге жуығымен, шетел ордендерімен марапатталды. Соғыстан кейін Ішкі істер минститутгінде қазақтарды басқару бөлімінің меңгерушісі болды. 1888 ж. генерал-лейтенант, 1894 ж. инфантерия (жаяу әскер) генералы атақтары берілді. Петербургте жүріп қазақтың мұң-мұқтажына көп көмектесті. Университет пен гимназия бітірген жастардың қызметке орналасуын қадағалады. Жаламен қамалған Ақмолла ақынды ақтатты. Осы орайда Ақмолла оған «Кеп еді мұсылманға назарыңыз» деп толғау арнаған. Қазақ генералының соғыс кезіндегі, лауазымды қызметтегі үлгісі, бекзапығы мен қайырымдылығы, Петербургке оқуға келген қазақ жастарына көмегі жөнінде көп айтылады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8