Қазақтың сырт киімдері

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Қазақтың сырт киімдері - ертеде ата-бабаларымыз, әжелеріміз алуан түрлі киім түрлерін тіккен. Олар: тон, ілік тон, күпі, ішік, шекпен, шапан, камзол, кеудеше, аба, тайжақы, кәжекей, белдемше, қырмызы тон, кіреуке, қамқа тон.[1]

Тон[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Толық мақаласы: Тон

Тон - иленген қой терісіне жүнін ішіне қаратып тіккен сырт киім. Тонның түрлері көп:

  • жабағы тон,
  • бүрмелі тон,
  • тұлып тон,
  • зерлі тон,
  • жарғақ тон.

Ілік тон[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ілік тон - құдалыққа барғанда сыйға тартатын әдемі тон.

Күпі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Күпі арасына жүн салып, тасталып тігіледі.

Ішік[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ішіктің іш жағынан аңның, малдың терісі салынып, сыртты мақпал, қалың жібек матамен тысталады. Ішік түрлері:

  • түлкі ішік,
  • қасқыр ішік,
  • бұлғын ішік,
  • жанат ішік,
  • қоян ішік,
  • зерлі ішік.

Шекпен[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шекпен - жүннен иіріліп, өрмекпен тоқылған сырт киім.

Шапан[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шапан - астарына мақта, жүн салынып тігілген немесе астарсыз мақпалдан тігілген сырт киім.

Камзол[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Камзол - жеңсіз жеңіл киім.

Кеудеше[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Кеудеше - жас түйенің жүнінен иіріп, не болмаса түбіттен тоқылған жағасыз киім.

Аба[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Аба - сырт киімнің сртынан киетін жамылғыш.

Тайжақы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тайжақы - құлын немесе тайдың терісіне иленіп, астарланған, көктемде немесе күзде киетін сырт киім.

Кәжекей[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Кәжекей - жеңсіз, жағасы кеңірек ойылған, етегі белден төмен түсетін келіншектердің сырт киімі.Қазақтың ұлттық киімі.

Белдемше[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Белдемше - той-думандарда көйлек үстінен киетін сәнді киім. Көбінесе жаңа түскен келіндерге арнап тігіледі.

Қырмызы тон[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қырмызы тон - қыз-келіншекткрге арнап қызыл масаптыдан тігілген шапан.

Кіреуке[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Толық мақаласы: Кіреуке

Кіреуке - алтын тінді зерлі жіппен тігілген, аса қымбат жібек шапан.

Қамқа тон[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Толық мақаласы: Қамқа тон

Қамқа тон- жұмсақ қып иленген қой терісінен тігіледі. Жағасына аң терісі салынады. Қаусырма белдігі бар қымбат та сәнді сырт киім.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

<references>

  1. "Таң-Шолпан", 2004, №4, шілде-тамыз