Қазығұрт
| Ауыл | |
| Қазығұрт | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
Аудан орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Ауылдық округі | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
41°45′19″ с. е. 69°23′15″ ш. б. / 41.75528° с. е. 69.38750° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 41°45′19″ с. е. 69°23′15″ ш. б. / 41.75528° с. е. 69.38750° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1905 |
| Бұрынғы атаулары |
Шұқырбекет, Алексеевка, Ленин |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
27 112[1] адам (2023) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды |
13 |
Қазығұрт шекарасы
| |
Қазығұрт (1993 ж. дейін — Ленинское[2]) — Түркістан облысы Қазығұрт ауданындағы ауыл, аудан және Қазығұрт ауылдық округі орталығы.
Географиялық орны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Облыс орталығы – Түркістан қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 232 км жерде, Қазығұрт тауының оңтүстік баурайында, Келес өзенінің оң жағалауында орналасқан. Ең жақын темір жол бекеті - Сарыағаш.
Халқы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1999 жылы жергілікті тұрғындар саны 13 264 адам (6462 ер адам және 6802 әйел адам) болса, 2009 жылы 14 867 адамды (7345 ер адам және 7522 әйел адам) құрады.[3]
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Іргесі 1905 жылы қаланды. Алғашында Шұқырбекет, 1916 жылы Алексеевка, 1924-1993 жылдары Ленин ауылы аталған. 1997 жылға дейін Қазығұртта ауыл шаруашылық техника бірлестігі, нан, май, кірпіш зауыттары, баспахана, автокөлік, құрылыс орындары, т.б. аудандық кәсіпорындар мен мекемелер болған. Олар 1997 жылдан кейін жекешелендіріліп, әр түрлі бағыттағы шаруа нысандарына айналды.
Инфрақұрылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазығұртта 4 орта білім беру ошағы ("Болашақ", "Сатпаев", "Рысқұлов", "Жандосов"), 1 орталық аурухана, кәсіптік-техникалық колледж, мәдениет үйі, 2 кітапхана, 4 мешіт, 1 стадион, емхана, электр қуаты жүйесі, байланыс бөлімшесі, почта т.б. бар.
Табиғаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ауданда Қазығұрт, Қаржантау, Өгем таулары бар. Жер қойнауынан минералды су, ақ құм, қиыршық тас тағы басқа құрылыс материалдары бар. Қазығұрт ауылының Солтүстік Шығысынан Тянь-Шань тауымен ұласқан Қаржантау тауы көрінеді. Келес және Өгем өзендері Қаржантау қыратында бөлініп, солтүстік шығыс жағындағы Сайрам тауларының етегіндегі Бадам өзеніне құйылады. Қыраттың орташа биіктігі теңіз деңгейін алғанда 2000-2500 м. Қазығұрт және Қаржантау таулары өзінің тік жартасты және тегістігімен ерекшеленеді. Климаты қолайлы, қысы жылы. Аудан жерінен Келес, Тастақсай, Өгем, Қаржансай өзендері ағып өтеді. Таулы өңірі мен өзен бойларында итмұрын, долана, тобылғы, жабайы алма, шырша т.б. өседі. Жануарлардан аю, қасқыр, түлкі, таутеке, қоян, саршұнақ тағы басқалар кездеседі.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан
- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том
| ||||||