Қайшыауыздар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Қайшыауыздар
Шыршашыл қайшыауыз
Шыршашыл қайшыауыз
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Құстар
Сабы: Торғайтәрізділер
Тұқымдасы: Қунақ тұқымдасы
Тегі: Loxia
Линней, 1758
Түрлері

Loxia pytyopsittacus
Loxia scotia
Қайшыауыздар
Loxia leucoptera
Loxia megaplaga

Қайшыауыздар (лат. Loxia) - Қунақ тұқымдасына жататын құстар туысы.

Қайшыауыздар тұқымдасы Қазақстандағы қунақ тұқымдастарға жататын 18 туыстың біреуі. Бұлар – орташа денелі қунақ тұқымдас құстар. Тұмсығы басқалардай мүлде ерекше – ұшы имек, тұмсықасты мен тұмсықүсті бірімен-бірі түйіспей, айқасып орналасқандықтан, шырша бүрінен тұқымды аршып алуға жақсы бейімделген. Орман құстары, қылқанды ормандарда өмір сүреді. Және негізінде қылқан тұқымдастардың тұқымымен қоректенеді. Қайшыауыздардың ұялау және жылыстау мерзімдері көбінесе осы тұқымның түсіміне байланысты. Түсім болмай қалса, олар жаппай түрдің таралу аймағынан алыстау жылыстайды. Қазақстанда қайшыауыз туыстардың үш түрінен екеуі – шыршашыл қайшыауыз және аққанатты қайшыауыз кездеседі.

Дене ұзындығы 17 см. Жақ ұштары айқасып, қайшыауызды болғандықтан, шырша қарағай және бал қарағай бүрлері қабыршақтарын жеңіл қайырып, жабысқақ тілімен тұқымын алып қоректенеді. 5 түрі бар. Шыршашыл қайшыауыз жер шарынын солтүстік бөлігінен Орталық Азия, Филиппиндер, Солтүстік-Батыс Африка және Орталық Американың шыршалы орманын мекендейді. Қарағай кайшыауызы Шотландиядан Оралға дейін таралған. Аққанатты қайшыауыз Еуразияның солтүстік аймағында таралған. Шыршашыл қайшыауыз Сібірден қыста Павлодар Ертіс өңіріне ауып, қыстап, көбінесе жаз-күз мерзімдерінде кездеседі, бірақ жыл сайын оларды көру мүмкін емес. Азық қоры нашар болса, басқа жаққа ауып кетеді.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – Павлодар: 2007 - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3