Қала шыршайы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
(Қала гравилаты бетінен бағытталды)
Навигацияға өту Іздеуге өту
Қала гравилаты

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Core eudicots
Сабы: Rosales
Тұқымдасы: Rosaceae
Тегі: Шыршай (Geum )
Түрі: Қала гравилаты
Екі-есімді атауы
Geum urbanum

Қала гравилаты (лат. Geum urbanum) - раушангүлділер тұқымдасы шыршай туысына жататын шөп тектес, көп жылдық өсімдік.

Сипаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Сабағы тік өседі, биіктігі 30-60 см-ге дейін жетеді.
  • Бұтақтары аз, төменгі жағындағы жапырақтарының сағақтары ұзын, қауырсын тәрізді болады. Ал жоғарғы жағындағы жапырақтарының сағақтары қысқа, 3--4 салалы немесе бүтін болып келеді.
  • Гүлдері ірі, сабағы ұзын, ашық сары түсті, гүл жапырақшалары бесеу.
  • Мамыр-тамыз айларында гүлдейді. Маусым-қыркүйек айларында жемісі піседі. Шалғынды жерлерде, ормандарда, бұталарадың арасында, өзендердің жағаларында, бақшаларда өседі.

Емдік қасиеті[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қала гравилатының құрамында илік заттар, эфир майлары, С дәрумені және ащы заттар бар. Дәрі жасау үшін өсімдіктің тамырын күзде, жер үстіндегі бөлігін көктемде гүлдеген кезінде жинап алады.

  • Халық медицинасында өсімдіктің сулы тұнбасымен асқазанның түрлі ауруларын емдейді.
  • Өсімдіктің қабынуға қарсы әсер ететін, микробтарды жоятын қасиеттері де бар.
  • Ол дизентерияға, асқазанның қабынуына қарсы қолданылады.
  • Іш желденгенде, ішек түйнеп ауырғанда және геморрой түйіндерінен қан кеткенде де осы өсімдікпен емдеуге болады.
  • Ол бауыр мен өт жолдарының ауруларына да шипа.
  • Кейде қала гравилатын қатты жөтелді басу үшін және тістің түбін босап, қанағанда, тамақ бездері қабынғанда қолданады.

Дәріні дайындау және қолдану тәсілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өсімдіктің 1 ас қасық ұнтақталған тамырын немесе шөбін 1 стақан қайнап тұрған суға салып 20 минут тұндырады да, стақанның төрттен біріндей мөлшерде күніне 3-4 рет ішеді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]