Қараспанды жаудыру

Қараспанды жаудыру. Қазіргі тілімізде: 1. ақыр заманды төндіру, қауіп-қатерді өсіріп айту; 2. күдер үзіп, түңіле сөйлеу мағыналарында қолданылады. «Бұйра шаш қолы дірілдеп, пенснені кеңсірігіне орнықтырып алды да, қара аспанды жаудыра бастады» (М.Қаратаев, Далада.). Бұл тұрақты тіркестің алғашқы сыңарының өзі де (қараспан) екі сөзден құралған деп ойларлықтай (қара және аспан). «Қараспан» сөзінің төркінін іздестіру де, («қара басу» сияқты) көп қиындық тудыруының себебі осында. Екі сөзден құралған деп қарасақ, оның теркіні тек түркі тілдері болмақ. Бірақ мұндай болжамға жібермейтін тағы бір тілдік дерек алдан шығып отыр. Иран (парсы) тілінде: һәрас — үрей, зәре, қорқыныш мағыналарын береді. Осы сөз түркі тілдеріне ауысып, «Қараспан» қалпына дейін өзгеруі де мүмкін. Олай болса «қараспанды жаудыру» тіркесі «үрей, қорқыныш жаудыру» деген түсінікпен бірдей.