Мазмұнға өту

Қарақұрт (шоқжұлдыз)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Қарақұрт (Кассиопея)
лат. Cassiopeia (і. с. Cassiopeiae)
Қысқартылуы

Cas

Символы

Қарақұрт (Тақта отырған патшайым)

Тура көтерілуі

22h 52m бастап  3h 25m дейін

Еңістігі

+46° бастап  +77° дейін

Ауданы

598 кв. градус
(25 орын)

Ендіктерде көрінуі

+90° бастап  −13° дейін

Ең жарық жұлдыздары
(көрінерлік жұлдыздық шама < 3m)
  • Шедар (α Cas) — 2,24m
  • Каф (β Cas) — 2,27m
  • Нави (γ Cas) — айнымалы, 2,47m
  • Рукба (δ Cas) — 2,68m
Метеор ағындары

жоқ

Көршілес шоқжұлдыздар

Қарақұрт – батпайтын шоқжұлдыздардың бірі. Оның аспандағы көрінісі – тарбиып тұрған, нақ қарақұрттың өзі. 1948 жылы шоқжұлдыздан өте жарық кеңістік радиосәулесі табылды. Оның атауы - «Кассиопея А». 1951 жылы осы аумақтан өзі әлсіз ғана жарық шашып, секундына 8 км жылдамдықпен ұлғайып бара жатқан шүйке-талшықты тұмандық ашылған.

Шоқжұлдыз құрамындағы γ және ρ жұлдыздарының табиғаты ерекше. γ жұлдызы 1937 жылда, Қарақұрттағы ең жарық жұлдыз саналған болатын. Алайда, оның өзгеруін ғалымдар, осы жұлдыздың ішінде жарылыс болып, атмосферасы жайылып, бір бөлігі кеңістікке таралғанымен түсіндіреді. Ал ρ жұлдызының жарығы құбылмалы: негізінен жұлдыз сияқты жарқырап, кенеттен күрт әлсіреп, көмескіленіп барып, көрінбей кетеді. Сонымен қатар, η жұлдызы әп-әдемі қос жұлдыз болып көз тартады. Түсі – алып жұлдызға жататын, сарғыш. Серігі – қызыл түсті кішкене жұлдыз. Жұлдыздың беткі температурасы 3000 градус. Айта кетсек, μ жұлдызы бізден 1 секундта 100 км жылдамдықпен алыстап кетеді. γ, ρ , η , μ , жұлдыздарын байқау үшін телескопты қолданады.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

[1]

  1. АСТРОНОМИЯ: Энциклопедия/Авторы-құрастырушысы Жүніс Сахиев.- Астана: Фолиант, 2014.-692 б.