Қараөзек арнасы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Қараөзек арнасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қараөзек арнасы - Сырдария өзенінің бұрынғы арнасы.Бұрын Сыр суының 75 пайызы Қараөзек арнасымен аққан.Арнаның екі жағалауындағы жүздеген ірі - майда көлдер және 50 мыңға жуық жайылымдық - шабындық жерлер суға толып жайқалып жатқан.Кеңес дәуірінде Сырдария ауданының көкөніс, бақша, картоп дақылдарының басым бөлігі Қараөзек арнасының бойында орналастырылған. 1950-1960 жылдары Қара - Арын көлдер жүйесінің маңында «1 май» атындағы балық колхозы жұмыс атқарған. Жылына 547,5 тонна түрлібалық ауланып, Қызылорда қаласының балық зауытына жіберіліп тұрған.

Тартылу себептері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Табиғаттың құбылысынан және адамның осы ресурстарды дұрыс пайдаланбағандығынан Арал теңізі құрғап, оның салдары Қараөзек арнасына да кері әсерін тигізді. Жоғарыда айтылған көлдер құрғап, шөлге айналды.

Қайта қалпына келтіру үшін жасалған жұмыстар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сондықтан ҚР Үкіметі тарапынан Арал өңірінің экологиялық жағдайын жақсарту мақсатында «Сырдария өзенінің арнасын реттеу және Солтүстік Арал теңізін сақтап қалу» ұзақ жылдық бағдарламасы қабылданды. 2003 Қараөзек арнасының бас сағасына жаңадан су жіберу қабілеті 300 текше метр су құрылысы салыну жоспарланды.

Жұмыстардың нәтижесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Осы бағдарламаның арқасында Сырдария өзенінің «Айтек» бөлімшесінде су жіберу қабілеті 700 текше метрлік су тоспасы құрылысы 2004 жылы және Қараөзек арнасына су жіберу қабілеті 250-300текше метрлік шандорлық типті бас саға су құрылысы салынып, 2006 жылы өндіріске пайдалануға берілді.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

[1]

  1. Сырдария(Тереңөзек) ауданының шежірелік кітабы, 2009 жылғы басылым, "Арыс" баспасы.