Қарлығаш тұқымдасы
Қарлығаш тұқымдасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қарлығаш тұқымдасы(hirudinidae) – торғайлар отрядына жататын құс тұқымдасы. Басқа құстардан бір ерекшелігі – жемін ұшып жүріп ұстайды, сулы да ұшып жүріп ішеді.
Сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қанаты ұзын, жіңішке, құйрығы екі айыр. Бауыры ақшыл, арқасы қоңыр, жасыл жылтыр. Арктика мен Антарктикадан басқа жердің бәрінде мекендейтін 80, ТМД елдер аймағында 9, оның ішінде Қазақстанда 4 туысқа жататын 5 түрі кездеседі. ТМД–да ұя басатын қарлығаштардың бәрі жыл құсы, Африка мен Оңтүстік Азияға қайтады.
Ұрпақ беруі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жылына бір рет қыста түлейді. Екніші жылы ұрпақ береді. Екі-екіден, кейде таптанып шыңға, тікжарға, құрылыстарға, кейде ағашқа жапсыра топырақ пен саздысілекеймен араластырып ұя салады, ішіне майда шөп, қауырсын, мамық төсейді. Кейбір түрлері тік жарларға ін қазады. Ұяны тостаған тәрізді, жоғарғы жағын ашық етіп те, қап, дорба тәрізді кіріп – шығатын тесік қалдырып та жасайды. Ашық ұядағы жұмыртқа қара теңбілді шұбар, жабық ұядағы жұмыртқа ақ түсті болады. 2 – 8, көбіне 4 – 6 жұмыртқа басып, жылына 1 – 2 рет балапан шығарады. Зиянды жәндіктерді, әсіресе шыбында өте көп жеп үлкен пайда келтіреді, сондықтан оны қорғау алынған. [1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақ совет энциклопедиясы