Қатысушы:Айгерим Султанова/зертхана

Эпигенетика ғылымы

Эпигенетика — биологияда, атап айтқанда, генетика — эпигенетикалық тұқым қуалау заңдылықтарын зерттеу — ДНҚ реттілігін қозғамайтын механизмдерден туындаған гендер экспрессиясының немесе жасушаның фенотипінің өзгеруі. Эпигенетикалық өзгерістер соматикалық жасушалардың митоздық бөліністерінде сақталады, сондай-ақ келесі ұрпаққа берілуі мүмкін. Эпигенетикалық өзгерістердің мысалдары ДНҚ метилденуі және гистондардың деацетилденуі болып табылады. Эпигенома-гендердің белсенділігін реттейтін, бірақ ДНҚ бастапқы құрылымын өзгертпейтін молекулалық белгілер. Эпигенетика шеңберінде парамутация, генетикалық букмаркинг, геномдық импринтинг, x-хромосоманың инактивациясы, жағдай әсері, аналық әсерлер, репрограммалау, сондай-ақ гендер экспрессиясының реттелуінің басқа да механизмдері сияқты процестер зерттеледі. 2011 жылы мРНК метилденуі диабетке бейімділікте рөл атқаратындығы көрсетілді, бұл жаңа саланың — РНК-эпигенетиканың бастауы болды. Мысалы: эукариоттың эпигенетикалық өзгерістерінің бір мысалы жасушалық саралау (дифференцаланады) процесі болып табылады. Морфогенез кезінде плюрипотенттің жасушалары эмбрионның әртүрлі полипотентті жасушалық желілерін қалыптастырады,олар өз кезегінде толық сараланған жасушаларға бастау береді. Басқа сөзбен айтқанда, бір ұрықтандырылған жұмыртқа-зигота-нейрондарды, бұлшықет жасушаларын, эпителияларды, тамырлардың эндотелияларын және т.б. қоса алғанда, жасушалардың әртүрлі типтеріне сараланады.