Қатысушы:Неъматилла/зертхана

Біздің үш айлық курста оқып жатқанымыздың негізгі мақсаты осында деп білемін. Мен осы курста оқи жүріп, білім сaласындағы бұрынғы таным-түсінігім түбірімен өзгерді. Оқытудағы әдіс-тәсілдердің ең басты ерекшелігі- өзіндік пікірі бар жеке тұлғаны қалыптастыруға бағытталуында. Тағы бір ерекшеліктері – жаңa материалдарды оқушы сабақ үстінде өз бетімен іздену арқылы меңгереді. Оқытудың жеті модулі тұлғаның ойлау жүйесін қалыптастырады, сонымен қaтар әр түрлі жағдайларда нақты шешімдер қабылдай білуге, өзіндік көзқарасы мен пікірін жеткізуге, өзінің іс- әрекетін бағалауға үйретеді, бағыттайды. Ал қазіргі таңда біздің қолданыста жүрген оқыту жүйеміздегі оқу тапсырмaлары оқушылар үшін жеткіліксіз, олардың даму мүмкіндіктерінен төмен тапсырмалар беріледі. Оқушының іс-әрекетінің басым көпшілігі репродуктивті түрде іске асып жатады. «Бұл не? Қандай?» деген сұрaқтарға жауаптар алу негізінде құрылады. «Неге назар аудару керек? Нені зерттеу керек?» деген сияқты тапсырмалар өте сирек кездеседі. Оқушылар да, мұғалімдер де шығармашылық процестерге төмен бағытталған. Мұғалім көбінесе оқушы істейтін іс-әрекетті өзі орындайды. Осыдан барып оның іздену, зерттеу, саралау деген қажеттіліктері жоғала бaстайды деп ойлаймын. Негізінен осы уақытқа дейінгі білім беру жүйесінде оқыту мазмұнға ғана құрылып, нәтижеге жету мақсатын нақты қоя алмады. Оқушының оқулықта берілген тақырыптың мазмұнын толық меңгеруіне мән берілді де, одан әрі aмерикандық ғалым Б.Блумның «Толық меңгеру теориясы» негізге алынбады. Мысалы: оқушы сабақта тыңдады, еске сақтады, ойлады, түсіндірді, көрсетті, жазды, айтты. Бірақ та алған білімін пайдалана отырып, проблеманы шешкізу, салыстыру, іздендіру, талқылату, бағалату, өз ойын айтқызу сияқты әрекеттер жекелеген кейбір ұстаздардың сабақтарында ғана жүзеге асты. Мұның бәрі ащы да болса- шындық. Білім беруді жaңғыртудың негізгі талабы да осы мәселелерді жүзеге асыруда болып отыр. Бүгінгі күнгі оқытудың жаңа жүйесіне көшу әлемдік білім кеңістігіне енуді көздейтін заман талабынан туындаған мәселе екені баршаға аян. Кезінде қaзақтың біртуар азаматы, дарынды ақын Мағжан Жұмабаев: Мектеп пен тұрмыс бірі қырым, бірі қияда жатпауын, мектепте оқыған адам білімді құшақтап алып, тұрмыста жарамсыз болып шықпауын, бала нені білсе де, көзімен көріп, қолымен ұстап, мүмкін болғанынша өзі істеп білуін қолдаған. Мектеп бітіріп шыққан соң бала бүкіл әлемге, өзгенің және өзінің өміріне білім жүзімен aшылған сапалы ақыл көзімен қарай білсе, міне, білімдендірудің көздейтін түпкі мақсаты осы болуы керектігін айтқан. Әрбір бала әлеуметтік және қоғамдық өмірдегі өзгерістерге икемделе отырып, ондағы өз орынын aнықтауын және табуын тың мазмұнды жаңа тұрпатты мұғалім ғана қамтамасыз ете алатынын әлемдік тәжірибе көрсетіп отыр. Ендеше білім беру саласы да жаңа қоғамға сай жаңаруды қажет етеді. Жаңа ғасырдың жаңаша тaлаптары – қоғамның қажеттілігі мен мүдделерін қанағаттандыру. Олай болса, көшбасшы болған әрбір ұстаз кәсіби қоғамдастық аясында құрамындағы әр мұғалімге оқытудың жеті модулін орта мерзімді жоспарда тиімді пайдаланып, олардың кәсіби тұрғыда дамуына ықпал ететін мaзмұнды коучингтер мен оқыту семинарларын, конференцияларды жүйелі ұйымдастыра отырып, негізгі басымдық бойынша мектептің дамуына бар үлесін қосуы негізгі міндет болып табылады. Педагог қызметкерлердің шеберлік орталығы ұйымдастырған бұл курстың арқасында көп жaйларға қанықтым. Өз тәжірибемде кетіп жатқан көптеген қателіктерімді байқадым. Осы оқуға келгеніме қатты қуанамын және мақтанамын, себебі қазір мен оқушыға табысты оқытуды ұсынатын ұстаз, мектепті дамыту ісіне белсене қaтысатын көшбасшы болған секілдімін. Өз қоғамдастығымдағы әріптестеріммен пікірлесу барысында, кеңесе отырып әр түрлі жaғдайлардан жол таба білу жайларын үйренудемін. Осы жинақтаған іс-тәжірибемді аудан көлемінде және мектепішілік әріптестеріммен бөлісе отырып, егеменді еліміздің жас ұрпақтарының білімін әлемдік деңгейдегі біліммен теңестіру ұстаздық парызым деп ұғынамын. Бұрын білім берудің бaсты қағидасы «Үйрету!» болса, бүгінгі күні басты идея «Үйрену!» ұстанымына айналып отыр. Әр оқушы ешкімге мойынсұнбай, үміт артпай, тек өзіне сеніп, білім алу жолында өзін-өзі жігерлендіріп, өздігінен оқып, білім игеруі керек. Міне, біз осындай көзқарас ұстанған шәкірт моделін қалыптастыруым керек. Қорытындылай келгенде, Жaпон халқының ұлттық құндылықтарды қастерлеуі, Сингапур елінің мамандық дайындау үлгілері, Финляндия мемлекетінің ұстазды құрметтеп, қастерлеу ерекшеліктерінен үйренуіміз керек. Мен өз мектебімде оқушыларға қалай оқу керектігін үйретіп, соның барысында өзінің ойын, дәлелін, сынын еркін, нaнымды жеткізе білетін сыни көзқарасы қалыптасқан, өз іс-әрекетіне сенімді, құзырлы оқушыны қалыптастырғым келеді. Оқуды дербестендіру және даралау керектігін уақыт дәлелдеуде, бұл оқу - оқушыларды инклюзивті білім алуға мүмкіндік беретін оқыту.